P. Tjon Kiem Sang –
Het jaar 2019 is voor de kerk het jaar van de Amazone. In maart 2018 kondigde paus Franciscus aan dat de buitengewone vergadering van de Bisschoppensynode, die zal plaatsvinden in oktober van dit jaar, als thema heeft: Amazone – Nieuwe wegen voor de kerk en voor een integrale ecologie. Op 19 januari 2018 sprak de paus, tijdens zijn apostolische reis naar Chili en Peru, tot ongeveer 4.000 inheemsen, volken van de Amazoneregio, en zei dat hij met hen wil zijn om te delen in hun uitdagingen en hen wilde herbevestigen met een “oprechte voorkeur voor de verdediging van het leven, de verdediging van de aarde en de verdediging van culturen.”
Enkele maanden hierna, in juni 2018, werd het voorbereidingsdocument voor deze synode gepresenteerd tijdens een persconferentie in het Vaticaan, door kardinaal Lorenzo Baldisseri, secretaris generaal van de Bisschoppensynode. Amazonia: nieuwe wegen voor de kerk en voor een integrale ecologie, is de titel van een vijftien pagina’s tellend document, dat gericht is op het stimuleren van de discussie vóór de synode en vraagt om een inbreng van het volk Gods, in het bijzonder van de negen landen die deel uitmaken van de Amazoneregio: Brazilië, Columbia, Bolivia, Venezuela, Ecuador, Peru, Guyana, Frans Guyana en Suriname. Wanneer deze inbreng binnen is, zal het secretariaat van de Bisschoppensynode het werkdocument voor de speciale vergadering in oktober voorbereiden.
Tijdens de presentatie van het voorbereidend document benadrukte kardinaal Baldisseri dat het bereik van de overwegingen van deze synode verder gaan dan slechts de Amazoneregio. Het heeft te maken met heel de kerk en de toekomst van onze planeet, en het moet ook dienen als een brug naar andere, soortgelijke geografische gebieden, zoals bijv. het Congobassin, de biologische corridor van Centraal Amerika, de tropische bossen van Azië en het Guarani watersysteem.
Het voorbereidend document eindigt met een lijst van 30 vragen, waarvoor de lokale kerken en andere belangengroepen uitgenodigd worden om die te beantwoorden, op een eerlijke en moedige manier. Het voorbereidend document en de vragen zijn bedoeld om discussie te stimuleren en de lokale kerken uit te nodigen om te komen met moedige voorstellen. De tekst gaat uit van de huidige traditie van de Latijnse kerk, maar de lokale kerken zijn vrij om te komen met voorstellen die zij gepast achten voor de pastorale bediening en de liturgie.
Het voorbereidend document is opgedeeld in drie delen, gebaseerd op de methode zien – oordelen – handelen, dezelfde methode die gehanteerd is voor de synode over het gezin. Deel 1, ‘Zien: de identiteit en de roep van Pan-Amazone,’ geeft een beeld van het territorium, de sociaal-culturele diversiteit, de identiteit van de in stamverband levende volken, de historische rol van de kerk, rechtvaardigheid en de rechten van de volken die er leven, hun spiritualiteit en hun wijsheid. Kardinaal Baldisseri gaf aan dat er voorkeursaandacht zal zijn voor de in stamverband levende volken van de Amazoneregio, die zich uitspreid over negen landen en waarin zeven Bisschoppenconferentie betrokken zijn.
De 102 deelnemers aan de synode komen uit de nationale bisschoppenconferenties van deze staten, maar er zullen ook vertegenwoordigers zijn van de continentale bisschoppenconferenties, zoals CELAM, tezamen met leden van het Pan-Amazone Netwerk van Kerken (REPAM), en zo’n 32 toehoorders (inclusief vertegenwoordigers van de in stamverband levende volken uit de regio).
De tekst brengt in herinnering dat de Amazoneregio ’s werelds grootste tropisch regenwoud omvat en dat de regio een van ’s werelds grootste reservoirs is van biodiversiteit (bijna 50% van alle flora en fauna van de wereld) en bevat 20 procent van al het zoet water van de aarde. Bovendien is de regio de woonplaats van 34 miljoen mensen, waarvan drie miljoen in stamverband levende volken, afkomstig van 390 etnische groepen. De kardinaal benadrukte dat “de rijkdommen van de bossen en de rivieren bedreigd worden door grote economische belangen in verschillende delen van het gebied. Deze ontlokken willekeurige ontbossing, vervuiling van rivieren en meren vanwege het gebruik van giftige landbouw chemicaliën, olielekkages, ontginning van delfstoffen, en de productie van illegale drugs. Daarenboven is de plaag van mensenhandel in vrouwen en kinderen.
Vanaf het begin van de evangelisatie in de 17de eeuw, is de kerk aanwezig op een sterke en belangrijke manier – helaas niet zonder schaduwen – voor de verdediging en de ontwikkeling van de lokale volken tot de dag van vandaag, d.m.v. haar kerkelijke en sociale programma’s ter bevrijding van de verdrukte en gemarginaliseerde volken. Dit was de focus van de Latijns-Amerikaanse Bisschoppenconferentie (CELAM) in Medellin (1968), Puebla I1979), Santo Domingo (1992) en Aparecida (2007).
Deel 2 van het document gaat over oordelen: op weg naar een pastorale en ecologische bekering. Dit omvat ondermeer het ontdekken van nieuwe wegen, beginnend met ons geloof in Jezus Christus, verhelderd door het leergezag en de traditie van de kerk. Het richt zich op de verkondiging van het Evangelie in de Amazoneregio in al zijn verschillende dimensies: bijbels-theologisch, sociaal, ecologisch, sacramenteel en kerkelijk-missionair. Paus Franciscus heeft gezegd dat evangelisatie altijd een duidelijke sociale inhoud en dit betekent door heel de wereld heen het bevorderen van waarachtige integrale menselijke ontwikkeling, voor alle mensen en voor heel de mens. De tekst maakt duidelijk dat de opdracht van de evangelisatie ons uitnodigt om te strijden tegen maatschappelijke ongelijkheden en het gebrek aan solidariteit d.m.v. de bevordering van liefdadigheid, rechtvaardigheid, compassie en zorg voor onszelf en voor de dieren, planten en heel de schepping. Zoals het Aparecidadocument stelt: “de kerk is geroepen om mee te lijden en te delen in de pijn van het Amazonevolk, en om samen te werken aan de genezing van wonden, waarmee in praktijk wordt gebracht haar identiteit als Samaritaanse kerk.”
Ook ons bisdom is geroepen om actief deel te nemen aan de voorbereiding van deze synode, door de bestudering van dit document en de vragen d.m.v. gezamenlijke reflectie te beantwoorden. Alle zijn opgeroepen om in parochieverband of in andersoortige groepsverbanden hiermee aan de slag te gaan. Via de websites van het bisdom en Omhoog zullen wij dit document publiceren en de beantwoording van de vragen faciliteren.
Noot:
Het Voorbereidend Document is hieronder te downloaden. Klik op:
Amazone-Nieuwe wegen voor de kerk
De vragenlijst uit het Voorbereidend Document vindt u op onderstaande link, met het vriendelijk verzoek om die zoveel als mogelijk online in te vullen:
Amazone Synode – Vragenlijst
OMHOOG Jaargang 63, editie 03, 3 februari 2019
Categorieën:BISDOM, geloof en leven
OMHOOG 
Geef een reactie