De liefde van God zal opgaan, nog voor de zon

By Melvin Mackintosh on 24 januari 2019 • ( 0 )

Toespraak van Mgr. Karel Choennie bij de nieuwjaarsreceptie van bisdom Paramaribo op zondag 6 januari 2019

Beste vrienden,

Kritieken
Ik wens u een gezegend 2019 toe. Ik kijk dankbaar terug op 2018 en hoopvol naar 2019. Op 24 januari aanstaande zal het reeds drie jaren zijn dat ik bisschop ben gewijd. Zoals u weet is het getal drie zeer cruciaal in de Bijbel. Drie maakt inderdaad het verschil uit op leven en dood. Jezus verrijst op de derde dag. Op de derde dag vinden zij hem terug in de tempel etc.
Na de euforie van het eerste jaar kwamen ook de kritieken en de meest hoorbare is toch wel: maar bisschop, wat is nou eigenlijk uw beleid, wat wilt u met uw bisdom en waar wilt u zijn over vijf jaren. Ik probeer te zegen dat het niet mijn maar ons bisdom is en dat ik amper iets kan voorspellen voor morgen. Kritieken zijn goed. Je kunt er alleen maar door groeien. Over de kritieken vind ik ook troost in de vele grappen die bisschoppen onderling vertellen: Er was eens een blinde bedelaar langs een stille eenzame weg. Twee personen kwamen uit de verte aanlopen en spraken druk met elkaar. Toen zij langs de blinde kwamen, hielden ze even stil en tastend in hun zak gaven ze de blinde een aalmoes. Waarop de blinde antwoordde: “Dank u wel heren pastoor”. De twee wilden doorlopen maar vroegen toch vol verbazing: “Maar u bent blind, hoe weet u dat we pastoors zijn”. Waarop de blinde antwoordde: “Reeds van ver hoorde ik uw gesprek en u had geen goed woord over voor uw bisschop”.

Beleidsplan
Ik weet dat de moderne mens absoluut niet zonder een horloge, agenda, een jaarplan en een beleidsplan kan leven. Een beleidsplan is inderdaad nodig. Wel, er is een geschreven door Mgr. De Bekker. Het liep van 2010 tot 2015. Er staan daar zoveel ambitieuze plannen in dat wij er gerust nog vijf of tien jaren mee verder kunnen. Ik heb getracht de afgelopen twee jaren te werken met speerpunten uit het vorige beleidsplan.
We zijn het er ondertussen allemaal met elkaar eens dat een beleidsplan niet van boven kan worden opgelegd, maar van onderaf moeten de ambities en mogelijkheden van de basis worden blootgelegd. Zo’n beleidsplan komt tot stand in een synodaal proces. Synode betekent letterlijk: samen eenzelfde weg gaan. Als veel mensen eenzelfde weg gaan, ontstaat er een pad en als er meer mensen over dat pad gaan, ontstaat er een weg.

Aandachtspunten
Ik wil zonder volledig te willen zijn slechts enkele aandachtspunten noemen voor het komende jaar. U krijgt zeer binnenkort het volledige jaarverslag van 2017 en 2018. De reden waarom ik u deze verslagen niet vandaag kan aanbieden, is omdat vele afdelingen hun verslag nog niet hebben ingeleverd. Het zijn meestal de mensen die mij dan ook herhaaldelijk vragen: ‘Waar wilt u zijn met uw bisdom over vijf jaar?’
De contouren zijn me wel duidelijk. De vicaris-generaal zal met de curia, die bestaat uit de voornaamste diensthoofden, het beleid – het eerder geformuleerde beleid – uitvoeren met speciale aandacht voor de speerpunten die ik heb geformuleerd. Ik heb het vorige jaar een diocesane pastorale raad ingesteld die nog verder ingevuld moet worden met mensen die werkelijk het hele bisdom vertegenwoordigen, die deskundig zijn op hun gebied, een wijs oordeel en een rechtschapen levenswandel hebben. Zij zullen met het beleidsplan van Mgr. De Bekker, het kerkcongres in januari 2015 onder leiding van de apostolisch administrator pater Toon te Dorsthorst en de huidige inzichten, de ambities en mogelijkheden van de gelovigen, verwoorden en samenvatten in een beleidsplan. De weg daartoe is dialoog en luisteren naar elkaar. In mijn vorige jaarrede heb ik het belang van luisteren reeds uiteengezet.

Amazone Synode
Wat zijn de uitdagingen van onze dagen? In januari 2018 is paus Franciscus naar Puerto Maldonado in Peru gekomen om naar de inheemse volken te luisteren samen met alle bisschoppen van de Amazone. Hij heeft daar zijn zorgen uitgesproken over de vernietigende wijze waarop met de Amazone wordt omgegaan. De wijze van omgaan met de Amazone noemt de paus een cultuur van de dood en een wegwerpcultuur, waardoor de mensheid op een zichzelf vernietigende koers is gezet. De paus blijft hoopvol en de manier waarop wij antwoord geven op de crisis in de Amazone kan maken dat er een nieuwe trend wordt gezet en we anders zullen omgaan met de schepping. De Synode over de Amazone wordt afgesloten in oktober dit jaar. Maar daarvoor is de inbreng van alle bisdommen uit de Amazone nodig. Ik spoor u daarom dringend aan om het document ‘Amazone: Nieuwe wegen voor de kerk en voor een integrale ecologie’ grondig te bestuderen en met uw parochie en uw organisatie de volgende vragen te beantwoorden:
Hoe stel je je een serene toekomst en het goede leven van toekomstige generaties voor? Wat voor een wereld wil je nalaten voor kinderen en kleinkinderen?
Hoe kunnen we samenwerken om een cultuur van vernietiging en uitbuiting tegen te gaan en een cultuur van solidariteit op te bouwen?
Wat is de specifieke missie van de kerk vandaag in het licht van deze realiteit?

Creatief omgaan met de schepping
Ik wil u vragen om de komende weken dit document echt ter hand te nemen, met zoveel mogelijk mensen te bespreken en de vragen die erin staan te beantwoorden en de antwoorden aan mij te zenden voor 15 februari, opdat ik de paus antwoorden kan sturen die niet door een paar deskundige mensen zijn opgesteld, maar antwoorden die werkelijk gedragen worden door heel het bisdom. U begrijpt dat dit document en deze methode van werken ons het hele jaar zullen bezighouden en nog lang daarna. Al onze beleidsplannen en acties moeten in dit document hun inspiratie vinden. Met andere woorden: catechese, diaconie, liturgie en communicatie, kortom al ons handelen moet bijzondere aandacht besteden aan dit document en werken in de geest van dit document.
Een heel inspirerend voorbeeld in deze vind ik de bouw van de St.-Thaddeuskerk van Groningen. Het kerkgebouw is zodanig geconstrueerd dat het Amazonewoud met de rivier, het licht en de lucht een duidelijke eenheid vormt. Wat binnen de kerk gebeurt, is buiten te zien en in de kerk ziet men wat buiten in de wereld gebeurt. Binnen en buiten de kerk zijn één. Een kerk die transparant is en open naar de wereld. De kerk is niet zoals een enkel kerkgebouw af dat niets meer te wensen overlaat. Dit beeld kan vervolledigd worden als de zonne-energie en het hemelwater worden geütiliseerd en de Surinaamse kunst daar tot onze verbeelding zal spreken. Tegelijk houdt het voor ons allemaal een opdracht in om onze voetdruk op de aarde te verkleinen. Laat iedere parochie en laat iedere organisatie creatief omgaan met de schepping en in harmonie een voorbeeld achterlaten.

Internationale contacten
In het afgelopen jaar hebben we bezoek gehad van Mgr. Sudarso van Palembang, zuster Hendrika Franciscanessen van Charitas Indonesia, zuster Olivia Agbakoba van de Sisters of Divine Love, zuster Margriet van de Franciscanessen van Roosendaal, Mgr. Jan Liesen van Breda, de oversten van de IVE en de zusters Dienaressen van de Heer, Mgr. Bernardo Balhmann van Obidos, onze zuiderbuur. Daarnaast was het reguliere overleg met de redemptoristen en Salvatorianen. Voor zuster Margriet was het een afsluiting van een vruchtbare periode van 160 jaar onafgebroken aanwezigheid van de Congregatie met Suriname. Voor de overige bezoekers was het een begin van nieuwe vriendschappen. Mgr. Sudarso en zuster Hendrika zegden toe dat ze ons zullen ondersteunen. Zuster Pauline kwam naar ons om zuster Susan te vervangen. Het ligt in de bedoeling dat de zusters uit Indonesië de volledige verantwoordelijkheid krijgen van het bejaardentehuis Majella naast hun pastorale werk onder de Javaanse gemeenschap. Ik hoop Mgr. Sudarso dit jaar een tegenbezoek te brengen in de hoop meer priesters te werven. Het bezoek van zuster Olivia heeft de toezegging opgeleverd dat drie zusters van Divine Love naar Suriname zullen komen om mij te helpen een doorstart te maken met de Stichting voor het Kind. De overste van de IVE zegde toe de mogelijkheid te bekijken om zich opnieuw te vestigen en de overste van de Dienaressen van de Heer deelde mee dat de zusters hier zouden worden versterkt met een zuster uit Mexico om het werk in het Maria internaat beter ter hand te nemen. Het bezoek van Mgr. Balhmann heeft ervoor gezorgd dat we binnenkort bezoek krijgen van een andere tak van zusters Franciscanessen uit Duitsland, Indonesië en Brazilië. Ik hoop dat zij een communiteit willen beginnen in Nieuw Nickerie waar het klooster reeds 27 jaar niet bewoond wordt. We zijn bezig contacten uit te werken om een charismatische communiteit Obras de Maria hier te vestigen die belangstelling heeft getoond om Asewa ‘otono te beheren. Plannen hiervoor moeten nog worden uitgewerkt. Wij blijven zoeken naar priesters uit India en mogelijk een priester die de Chinese taal die hier gesproken wordt, machtig is.

School voor jong talent
Ik hoop van harte dat de weg die ingeslagen is met het vestigen van een school voor jong talent dit jaar vastere vorm zal krijgen. De kathedrale koorschool heeft haar bestaansrecht bewezen. We willen hoogstaand onderwijs bieden aan talentvolle kinderen en zijn gestart met muziek, dans en sport. We hebben heel veel goodwill. Ik ben ervan overtuigd dat als wij slagen met de school voor jong talent dit een ware omslag zal betekenen in heel het onderwijsgebeuren in ons land. Laten we als bisdom gezamenlijk onze schouders onder dit project zetten.

Project Paloeloeweg
Ik nodig u uit een kijkje te nemen in het klooster van de zusters van Paramaribo aan de Paloeloeweg. Daar hebben we een tijdperk van verspilling en verval kunnen stuiten. Niet langer zijn daar de vleermuizen en het onkruid de baas. Het ligt in de bedoeling dat de kinderen van het Maria internaat, Christophorus en mogelijk later van de Stichting voor het Kind en andere groepen uit de parochies daar zinvolle dagen kunnen doorbrengen midden in de natuur om zo weer de connectie met moeder aarde te voelen. We hopen zelfvoorzienend te zijn wat groenten betreft voor de internaten.

Financiën
We hebben 2018 afgesloten met een vors verlies van SRD 450.000. Voor het komende jaar gaf de eerste begroting een tekort van SRD 800.000 aan. Daarom is de begroting naar alle afdelingen teruggestuurd met de opdracht om uit te komen op een break-even. Het tekort komt doordat wij de grote gebouwen niet kunnen verhuren. De heren Pim de Bekker en Johan Tjang A Sjin die als interim-managers fungeren doen er alles aan onze inkomens te verhogen en uitgaven te beperken. Uit hun analyse blijkt dat slechts 1% van de inkomsten van het bisdom afkomstig is uit de parochies. Er zijn parochies die hun 15% bijdrage niet afdragen. Niemand is te arm om te geven of te rijk om te ontvangen. Iedereen moet bijdragen. Asewa ‘otono, Radio Immanuel en Omhoog zullen dit jaar moeten kunnen aantonen dat zij grotendeels zelfvoorzienend kunnen zijn. Het Maria internaat en het internaat te Abadoekondre vragen onze bijzondere aandacht. Bij het Maria internaat gaat het om twintig meisjes. Ik stel voor dat u een meisje financieel adopteert voor SRD 500 per maand, voor zover het in uw vermogen ligt. U kunt dat samen met familie of medeparochianen doen. Ik zeg hierbij toe dat zodra mijn AOV in orde is ik meteen een meisje financieel adopteer. Onze nieuwe pater Guillaume Woei A Jin heeft de leiding gekregen over het stewardship-programma en de bisschoppelijke jaaractie. In alle bisdommen in de VSA is stewardship de belangrijkste bron van inkomsten. De Amerikanen kunnen dat door een gedegen communicatie en accountability. In 2019 mogen we meer verwachten van het stewardship-programma.

Het 8 decemberstrafproces
Het 8 decemberstrafproces in eerste aanleg loopt mogelijk af in dit jaar. De krijgsraad zal hopelijk tot een vonnis komen. Ik heb mijn bemiddeling aangeboden om te komen tot een harmonieuze overgang na het vonnis. Wat zijn de mogelijkheden?
Vrijspraak: dan zal de uitdaging liggen om de nabestaanden genoegdoening te geven.
Veroordeling. De verwachting is dat bij een veroordeling de regering zal kiezen voor de amnestiewet van 2012 die door de krijgsraad is opgeschort. Sommigen beweren dat dit onmogelijk is, terwijl anderen er gewoon van uitgaan dat de amnestiewet na het vonnis wel in werking kan treden. Ik zal mij niet kunnen verenigen met deze optie.
Hoger beroep. Deze optie zal de spanningen en de verdeeldheid in de samenleving verder verscherpen en het land verder verlammen. Suriname heeft behoefte aan deze kwestie goed af te ronden.
Gratie. Bij gratie hoort een erkenning van schuld en excuses, genoegdoening aan de nabestaanden en een proces van verzoening en genezing van de wonden in de samenleving. Ik hoop van harte dat deze optie een kans van slagen heeft.

Gezegend nieuwjaar
Tot besluit wil ik u allen bedanken, priesters, religieuzen en u allen, zeer gewaardeerde gelovige medewerkers. U houdt het bisdom levendig met uw aspiraties, uw plannen, uw acties en geloof. Moge God u dit jaar zegenen met gezondheid en steeds meer liefde geven voor het evangelie. Ik weet echt niet waar ik zal zijn over vijf jaar. Wel weet ik dat drie zeer cruciaal is. Een kwestie van leven of dood, erop of eronder. U weet dan binnenkort wat het zal worden. Eigenlijk weet ik niets van de dag van morgen, maar een ding weet ik zeker: de liefde van God zal opgaan, nog voor de zon. Gezegend nieuwjaar.

OMHOOG Jaargang 63, editie 01, 20 januari 2019