Een hartelijke groet uit Lourdes (4)

By Melvin Mackintosh on 14 september 2019 • ( 0 )

Martien Noordermeer OMI –

Lourdes is een plaats waar vele mensen, 12 miljoen per jaar, samenkomen, samen vieren, samen bidden, samen zingen… in één woord: er wordt massaal samen het geloof gevierd. Van alle landen over de gehele wereld komen de gelovigen in al hun geledingen, van hoog tot laag en van laag tot hoog naar Lourdes, mensen die vroom zijn, die kritisch zijn, die behoudend zijn en overdreven behoudend zijn, maar ook mensen die niets (meer) aan hun geloof doen, ook zulke mensen! Hier is plaats voor iedereen. Hier mag je jezelf zijn. In Lourdes kijkt men niet kritisch naar elkaar, maar kijkt men gelovig naar elkaar. Daarom voelt iedereen zich thuis!

Internationale mis
Een van de grootste en steeds terugkerende vieringen in Lourdes is de zogenoemde internationale mis. Die vindt plaats op elke zondag- en woensdagmorgen om 9.30 uur. Dat is echt een geloofshappening op hoog niveau. Deze morgen, dat is dan zondag 1 september, de 22e zondag van het jaar (C), stroomde de ondergrondse basiliek Pius X vol met gelovigen van wie driekwart mensen uit Italië. Deze ondergrondse basiliek, toegewijd aan paus Pius X, is op 15 augustus 1958 ingezegend door kardinaal Angelo Roncalli, toenmalig nuntius in Parijs. Een paar maanden later zou hij door het conclaaf tot bisschop van Rome gekozen worden en de naam kiezen van paus Johannes XXIII. Deze paus is pas heilig verklaard, samen met paus Johannes Paulus II. In de basiliek kunnen gemakkelijk 25.000 mensen samenkomen. Ze was dan ook tot de laatste plaats gevuld. 30 bisschoppen en 600 priesters concelebreerden deze eucharistie en het is een geweldig ervaring om hieraan deel te mogen nemen. Ik hoorde het na afloop, omdat ik op hetzelfde uur een viering had voor diegenen die niet naar deze viering konden gaan om welke reden dan ook. Je hoort allerlei talen om je heen waarin er gezongen en/of gebeden wordt. Maar als de Latijnse gezangen weer klinken zoals het Kyrie en Gloria en vooral natuurlijk Credo III, dan is het een bewijs dat het Gregoriaans nog niet vergeten is en nog leeft in de harten van vele mensen. Dat wordt dan uit volle borst meegezongen! Dan voelt men zich echt weer lid van die grote wereldkerk!

Mooie liturgie
Als je een viering moet voorbereiden voor zo’n grote groep gelovigen uit zoveel verschillende landen met verschillende culturen en talen, dan vraagt dat wel een hele ervaring. Gelukkig heeft men op dit gebied hier in Lourdes expertise! Een hele organisatie staat erachter: mensen die voor het licht zorgen, voor het geluid, voor de uitzending, waardoor de viering overal te horen is. Aan deskundigheid geen gebrek. Hoe gaat het nu met het zingen? Wat zingt men? In welke taal? Hoeveel mensen zijn er van dit of dat taalgebied? Dat wordt allemaal nauwkeurig tegen elkaar afgewogen. En men komt tot een programma waarvan iedereen zegt: dat was mooi! Ondanks de vele verschillen werd de psalm na de eerste schriftlezing door iedereen meegezongen Dat was deze 22e zondag psalm 67. De antifoon was kort en een hele levendige melodie. Deze wordt van tevoren even doorgenomen door de aanwezigen. Er staat wel een gelegenheidskoor, waarin mensen die goed kunnen zingen en direct van muziek kunnen zingen, hebben plaatsgenomen. Het is een eer om daar te mogen staan. De antifoon wordt tegelijkertijd door alle mensen in verschillende talen gezongen en de verzen worden door een cantor voorgedragen. Tegelijkertijd kan men op schermen de teksten in andere talen lezen. In Lourdes heeft men natuurlijk alles wat nodig is ter beschikking, zoals musici, prachtige orgels en organisten, liturgisten, zangers, ach noem maar op. Alles is aanwezig om van een liturgie een mooie liturgie te maken.

Waar wij van kunnen leren
Twee dingen zijn me opgevallen in de viering van vanmorgen. De psalm heeft zijn plaats na de eerste schriftlezing. Dezelfde manier zoals wij dat in Suriname doen in de meeste kerken! Het zou een leerzame reis zijn voor de cantors in ons bisdom om eens een studiereis te maken naar Lourdes om de rol, de functie van cantor te bestuderen. Ook aan het voorzingen van de psalm werd veel aandacht besteed door de dirigent, die zomaar iemand had genomen die het ook in zijn parochie deed. In een basiliek als Pius X is dat toch weer heel anders. Maar hij, een koorzanger uit een parochie in Poitiers, heeft het goed gedaan. Het kan ons in ons bisdom aansporen om aan de psalm meer aandacht te geven in de toekomst, vooral in bepaalde parochiekerken waar de psalm nog niet gezongen zelfs nog niet eens gelezen wordt. Met Jubilate in uw hand een mooie gelegenheid om ernaar te luisteren, maar ook om Gods Woord al zingende tot u te laten doordringen. Psalmen zingend bidden. Trouwens, rond deze tijd wil radio Immanuël alle psalmen op de website van het bisdom zetten.
Er is me nog iets opgevallen, waar wij in Suriname ook iets van kunnen leren. Bij verschillende leden van onze zangkoren bestaat vaak het idee dat ze moeten optreden als ze de eucharistieviering komen opluisteren. In Lourdes wordt geleerd dat er in de viering een samenwerking moet zijn tussen de aanwezige mensen en het aanwezige koor. Wat in Lourdes meestal gebeurt, is dat bv. de gemeente het 1e couplet zingt, het koor het 2e en het derde couplet wordt door gemeente en koor samen gezongen. Het parochiekoor moet vooral bezielend met zijn zang de gemeente ondersteunen! Onze parochianen denken dat ze moeten luisteren als ze zien dat er een koor is. Nee! Het koor kan wel eens een koorstuk ten gehore brengen, toepasselijk bij de viering, maar dan wordt er niets anders gedaan. Iedereen luistert dan naar het koor! Vanmorgen werd er ook een heel moeilijk koorstuk ten gehore gebracht tijdens de collecte: iedereen luisterde. Dat koor heeft dus opgetreden, maar normaal moeten parochiekoren de samenzang van de gemeente ondersteunen!

Waar het de volgende week overgaat, weet ik nu (nog) niet. Dat hangt af van de inspiratie. Vanuit het toch frisse Lourdes groet ik u allen.