Martien Noordermeer OMI –
Nieuwe vormen van evangelisatie
Overal ervaren we de noodzaak om ons geloof te doen heropleven dat overschaduwd dreigt te worden door de vele veranderingen in het leven rondom ons heen. Het is geen kwestie van opnieuw beginnen, maar de lange weg gaan van de verkondiging van het Evangelie met de apostolische moed van Paulus, die zo ver ging te zeggen: “Wee mij als ik het evangelie niet verkondig!” (1 Kor. 9,16).
In de geschiedenis, vanaf de eerste eeuwen van het christelijk tijdperk tot aan deze moderne tijd die wij mogen beleven, zijn er evangelische gemeenschappen van gelovigen in alle delen van de wereld ontstaan. Veranderende maatschappijen en andere culturen roepen ons op tot iets nieuws: om ons gemeenschappelijk geloofsleven op een vernieuwde manier te beleven en het te verkondigen door middel van een evangelisatie die “nieuw is in haar ijver, in haar methoden, in haar uitdrukkingen”, zoals Johannes Paulus II zei tot de Latijns-Amerikaanse Bisschoppen, in Haïti, in 1983, bij de afsluiting van het eucharistisch congres.
Onze emeritus paus Benedictus XVI herinnerde eraan dat het een evangelisatie is die met name gericht is op “diegenen die, hoewel gedoopt, zijn afgedwaald van de Kerk en hun leven leiden zonder verwijzing naar het christelijk leven… om deze mensen te helpen de Heer te ontmoeten, die als enige ons bestaan vult met diepe betekenis en vrede; en om de herontdekking van het geloof, die bron van genade die vreugde en hoop schenkt aan het persoonlijk, gezins- en sociale leven, te bevorderen” daarvoor vragen wij te zoeken naar nieuwe vormen van evangelisatie.
Getuigenis van geloof
Aan deze tekst die paus Johannes Paulus II heeft uitgesproken in 1983, op het eucharistisch congres in Port-au-Prince, de hoofdstad van Haiti, moest ik onwillekeurig denken toen ik afgelopen weekend aanwezig kon zijn in Moengo voor de wekelijkse viering van de zondagse eucharistie in de St.-Theresiakerk. Pater Dorus WeeWee had in Moengo gedurende de vastentijd een hele evangelisatiecampagne opgezet die zijn sluiting kende vanaf 20.00 uur vrijdagavond tot 06.00 zaterdagmorgen.
Dezelfde nacht waarin wij in onze kathedrale basiliek onze 24 Uur voor de Heer hebben beleefd, was er in Moengo een geweldige nachtelijk gebeuren om de evangelisatiecampagne af te sluiten. Rond de 300 mensen waren aanwezig en als laatst, groots sluitstuk, ging men na een nacht van waken, bidden, zingen en luisteren naar Gods Woord om 6 uur ’s morgens toch nog maar eventjes door de straten van Moengo om de Kruisweg te bidden. Zo hebben onze katholieke broeders en zusters van Moengo hun evangelisatiecampagne afgesloten, als een waar getuigenis van hun geloof.
Tweemaal per jaar organiseert pater Dorus voor zijn geloofsgemeenschappen een evangelisatiecampagne, nl. in de Advent en in de Vastentijd. Dat geldt voor de geloofsgemeenschappen van Moengo – als “Mama-Kerki’ – , Abadoe, met als centrum de vroegere kapel van het internaat, Pet’Ondro met als Kerk St.-Stephanus, Ofia Olo in het vroegere kamp van de PAS en Moengo Tapoe, in de kerk van Jozef de Timmerman. Daarbij moeten we niet vergeten dat pater Dorus ook verantwoordelijk is voor de parochiekerk St.-Anna in Albina. Wegens de afstand zijn zij niet zo intens betrokken bij de eerder genoemde geloofsgemeenschappen.
Nieuwe aanpak van geloofsbeleving
Vasten is geen daad of werk, maar een spirituele activiteit. De Bijbel zegt dat we moeten vasten om te groeien in ons geestelijk leven. Op Aswoensdag, het begin van de vastentijd wanneer wij het askruisje ontvangen, krijgen we het advies van de Heer: vasten, bidden en geven in de lezing van het Evangelie, Mt. 6,1-18. A. Geven is een uitdrukking van onze relatie met onze medemens. B. Bidden is een uitdrukking van onze relatie met God. C. Vasten is een uitdrukking van onze relatie met ons zelf. Het zegt iets over ons zelf, hoe wij in het leven staan in relatie met God en de naaste. Vasten is een opofferende levenstijl, steeds kiezen voor God en voor de naaste. (Jes. 58) (Zie in Jubilate het lied op blz. 289: Vasten, bidden, aalmoes geven.)
Het is een nieuwe aanpak van geloofsbeleving waarbij de geloofsgemeenschap wordt ingeschakeld. Vier zaken staan centraal: evangelisatie, vieringen, gemeenteopbouw en diaconie. Men gaat in groepjes van 2 of 3 mensen huis aan huis bezoeken afleggen, vragen geïnteresseerd naar de familie omstandigheden: gedoopt? Getrouwd? Andere kerk? Ander geloof? Traditioneel geloof? Dan beginnen de mensen te spreken en (opnieuw) zich te interesseren voor de r.-k. kerk.
De mensen vertellen vooral over de ervaringen die verschillende mensen hebben ondervonden bij het overgaan naar een andere kerk, dat men behoorlijk moet betalen om bij de andere kerk te behoren en te blijven. En als men twee keer niet is geweest staat er al een apostel voor de deur met de vraag; waarom kom je niet meer? Wat dat betreft heeft de r.-k. kerk toch een zekere vrijblijvendheid, niet alleen financiëel, maar ook de druk zit er van onze kant niet in, dat wij de mensen blijven ‘achter-’volgen als ze niet komen. Men komt naar de kerk omdat men er behoefte aan heeft, omdat men gelooft, omdat men Gods Woord wil horen en het ook beleven. De r.-k. kerk heeft een open visie, wij ‘dwingen’ niet! Wij zijn ook niet negatief over andere geloven terwijl sommige andere christelijke groeperingen toch graag afgeven op die “Roomse Kerk”!
Voel Gods aanwezigheid
De evangelisatiecampagne is begonnen op Aswoensdag en men laadt zich op door Gods Woord. Elke vrijdag komt men bij elkaar en leest Gods Woord, mediteert, laat het doordringen en deelt Gods Woord. Men laat God toe tot zich te spreken. Misschien is dat vaak een tekort en een gebrek bij ons katholieken. Wij moeten Gods Woord meer laten ‘interioriseren’, meer van binnen uit laten komen. Men zou kunnen zeggen een verkapte vorm van Lectio Divina.
Bij Lectio Divina zijn er de stappen: Memoratio: Het Woord Gods lezen en herlezen. Het Woord tot je nemen en laten inwerken en luisteren naar God. Meditatio: Wij praten te veel en geven God weinig gelegenheid om iets tot ons te zeggen. Ook in onze liturgische vieringen: wij zingen, bidden, preken, maar waar blijft de stilte dat God tot ons kan spreken? Oratio: Laat je hart tot God spreken om spontaan over te gaan in gebed en aanbidding. Contemplatio: Laat alles los, wees rustig en stil en laat de Heilige Geest doorbreken in je hart en voel Gods aanwezigheid.
Een ander bijkomend aspect, en zeker niet te verwaarlozen, is dat de deelnemers allemaal het vasten in de praktijk omzetten en niet eten vanaf 06.00 tot 18.00 uur, dus van zes tot zes eet men niet en vast men om het werk als het ware geestelijk te ondersteunen. Dat doet ons denken aan onze moslim broeders en zusters,die dit ook in de praktijk doen tijdens de jaarlijkse vastenmaand Ramadhan.
Relatie met God
De eucharistieviering van zondag 7 april was niet alleen maar de dienst van het Woord en de dienst van de Tafel, maar tussendoor was er ook de dienst van bevrijding. Het is als het ware dat men met Gods Woord in ons hoofd onderzoekt ‘hoe is mijn relatie met God?’ Een soort ‘interioriseren’ van hetgeen men in de dienst van het Woord heeft gehoord. Jong en oud, seniorenburgers, jongeren, kinderen worden al vroeg hiermee opgevoed.
Als men dit van een afstand ziet dan raakt men onder de indruk hoe serieus een ieder, jong en oud, zelfs kinderen, bezig is met zijn relatie met God. Handen geopend, ogen dicht, gebeden prevelend en pater Dorus die er tussendoor loopt en links en rechts de handen oplegt. Mensen die tekenen geven dat ze ergens mee zitten en vragen om handoplegging en gebed en vervolgens blij zijn en dansend weglopen als teken van ‘ik voel me bevrijd’.
Dit schrijf ik hier neer als waarnemer die het gehele gebeuren intens heb meegeleefd. Het geheel, de bevrijdingsdienst heeft zeker twee uren geduurd terwijl het praise team de drukte, want het ging er soms luidruchtig aan toe, opluisterde met toepasselijke liederen. Men zag blije, dansende mensen, in één woord het was een hele belevenis om die mensen te zien in de beleving van hun geloof.
Enige indrukken
Wat mij is opgevallen, is de betrokkenheid van iedereen voor iedereen. Men komt je begroeten als vreemdeling, wijst een plaats aan. In vele van onze kerken komt men naar binnen gaat zitten en aan het einde gaat men weer weg. Hier liep men rond, sprak met iedereen, kwam groeten, zoals op de markt en toch was het niet storend!
Iedereen doet aan alles mee. Men groet elkaar alsof men elkaar in drie maanden niet heeft gezien. Men klapt mee, zingt mee, beweegt mee. Al dat lawaai doet geen afbreuk aan de goede sfeer, het verhoogt zelfs de sfeer. Niemand had een boekje, maar iedereen zong wel mee. Vaak zijn het liederen, met eenvoudige tekst, gemakkelijk te zingen en te begrijpen. Kort en heel veel herhalingen als een soort mantra. Indrukwekkend.
Ik heb geen enkel liedje voor de vastentijd of lijdenstijd, geen enkel liedje zelfs uit Jubilate of een ander mij bekend liedje, gehoord. Toch heb ik het ook niet gemist. Misschien paste ‘O. Hoofd vol bloed en wonden’ in deze sfeer ook niet. Het was iets heel bijzonders dat misschien ook alleen daar kon gebeuren.
In ieder geval vond ik hetgeen Johannes Paulus II in Haiti heeft gezegd “Nieuwe Evangelisatie in onze ijver, methoden en manieren” hier in Moengo zeker is toegepast. Dat wij in onze andere kerken ook een nieuwe evangelisatie moeten proberen te vinden om de erediensten voor onze gelovigen, prettig, aangenaam en aantrekkelijk te maken. De samenzang heeft daar zeker een belangrijke functie. Ik ben blij dat ik dit heb mogen meemaken!
OMHOOG Jaargang 63, editie 13, 14 april 2019
Categorieën:geloof en leven, verslag
OMHOOG 
Bedankt voor het verslag,
Ik ben blij weer eens wat te horen van onze vurige broeders en zusters uit Moengo.
Heel mooi!
Hun vurige liefde voor Jezus, doet mij eerder denken aan de vroege kerk in de jaren na Christus, i.p.v. aan Muslimvasten en Hindu mantra’s, dus misschien juist niet nieuw.
Een gezegende “reis terug in de tijd”!
Ik ben het helemaal mee eens met u, dat deze liefde, dit vuur, aanstekelijk is.
En zou het ieder willen aanraden het een keer mee te maken.
Nogmaals bedankt voor het mooi verslag.
LikeLike