Door pater Martien Noordermeer OMI –
Caraibisch gebruik
Van maandag 17 tot maandag 24 december worden er in onze kathedrale basiliek om 6 uur ’s morgens de zogenoemde auroramissen of dageraadsmissen gevierd. Op de ABC-eilanden, Aruba, Bonaire en Curaçao, worden die misa di aurora genoemd, met elke morgen om 5 uur stampvolle kerken. Als men niet op tijd is, vindt men geen plaats en moet men maar buiten volgen!
Ook in Suriname heeft dit Caraïbische gebruik sinds enige jaren zijn ingang gevonden en met overweldigend succes. Het is een intense voorbereiding op Kerstmis gedurende 7 dagen. Omdat in sommige bisdommen, zoals ons bisdom, de zondag niet meetelt in de 7 dagen van voorbereiding, wordt het voor ons 9 dagen, te beginnen op maandag 17 december.
Het is de laatste voorbereiding op Kerstmis gedurende die laatste week voor het heilig gebeuren van de geboorte van onze Immanuel. Deze geboorte is van zo’n groot belang geweest dat zelfs de wereldgeschiedenis is ingedeeld in twee periodes: vóór de geboorte van Christus en ná de geboorte van Christus. Wij leven nu in het jaar 2018 ná de geboorte van Christus!
O-antifonen
In deze dageraadsmissen worden de zogenoemde O-antifonen gebeden, gezongen. Die worden zo genoemd omdat elk van die antifoon begint met O, als een uitroep van bewondering, eerbied en verlangen. Hier zijn ze in volgorde:
17 december = O Sapientia | Oh, Wijsheid van God
18 december = O Adonaï | Oh, Leider van Gods Volk
19 december = O Radix Jesse | Oh, nakomeling van Isaï (=Jesse, vader van koning David)
20 december = O Clavis David | Oh, Sleutel van de Davidsstad
21 december = O Oriens | Oh, Opgaande zon
22 december = O Rex Gentium | Oh, Koning van de volkeren
23 december = O Emmanuël | Oh, Emmanuël, God-met-ons
Deze zeven O-antifonen hebben ook nog iets cryptisch in zich. Ze zijn zo geschreven in het Latijn, dat de eerste letter van elk woord na de O-uitroep samen achter elkaar ook een boodschap in zich draagt. Te beginnen vanaf de laatste dag en opgaand naar de eerste dag zien wij in de eerste letter na de O-uitroep een Latijnse boodschap: Ero cras | Ik zal er morgen zijn.
Het eerste deel van de antifoon geeft een eretitel uit de Bijbel aan Jezus, zoals Wijsheid van God, Grote Heer, Adonaï, Wortel van Jesse, waarop een oproep volgt: Kom om ons te verlossen, die iedere keer keer gezongen wordt door de aanwezigen.
Het tweede deel is als het ware een vorm van gebed: Ach leer ons toch de weg, Bevrijd wie boeien heeft, Verlicht de duisternis. Het is één grote kreet naar verlossing! En steeds weer herhaalt de antifoon: Ach, kom om ons te verlossen.
Deze O-antifonen kregen al in de 6e eeuw een plaats in het breviergebed, bij de lofzang van Zacharias, in de lauden, het officiële morgengebed van de Kerk. In de 9e eeuw kreeg geleidelijk aan de O-antifoon een plaats in het avondgebed van de Kerk, dat wij de vespers noemen en voor en na de lofzang van Maria, het magnificat. Dus zowel in het morgengebed als het avondgebed van de Kerk werden de O-antifonen gezongen.
Voorbereiding op Kerstmis
De evangelielezingen van deze laatste 7 dagen voor Kerstmis geven duidelijk weer een stijging van de verwachting, en zijn nauw verbonden met de O-antifonen.
17 december = geslachtslijst van Jezus Christus, Zoon van David. Zijn stamboom. Jezus Christus treedt de geschiedenis van de mensheid binnen.
18 december = Jezus past in het heilsplan van God. Jozef, uit het geslacht van Koning David moet voor Hem zorgen.
19 december = geboorte van Johannes de Doper. Zacharias had moeite om zo maar te aanvaarden dat Elisabeth zwanger kon worden en alsnog een Zoon zou krijgen. Zacharias werd daardoor stom tot op het moment dat alles werkelijkheid zou worden.
20 december = Toen Elisabeth zes maanden zwanger was vroeg de engel Gabriël aan Maria of zij mee wilde werken aan Gods heilsplan met de mensen: Zie de Dienstmaagd des Heren.
21 december = Maria gaat naar Elisabeth om haar de laatste maanden van haar zwangerschap te helpen. Maria en Elisabeth ontmoeten elkaar. Elisabeth, moeder van Johannes de Doper en Maria de Moeder van Immanuël.
22 december = Bij die ontmoeting tussen Maria en Elisabeth spreekt Maria haar magnificat uit, één grote lofzang omdat wat God aan haar heeft gedaan: Alle geslachten der aarde zullen Mij zalig prijzen.
23 december = De laatste dag van intense voorbereiding vertelt het verhaal van de geboorte van Johannes de Doper.
En zo bereidt de liturgie ons voor op het feest van onze Verlossing: KERSTMIS.
In Frankrijk zijn al heel lang de dageraadsmissen een gewoonte geworden. Het hoort gewoon bij Kerstmis als voorbereiding. Daar werden de O-antifonen op muziek gezet door L. Deiss, Capucijn, en zijn alom bekend. Ook in Suriname zingen wij deze antifonen op zijn muziek, maar vertaald in het Nederlands. Door deze te zingen treden ook wij in ons bisdom binnen in een eeuwenoud gebruik in onze kerk. Wees dus welkom in deze liturgische voorbereiding op het feest van onze verlossing elke morgen om 6 uur in de basiliek voor de auroramissen.
OMHOOG Jaargang 62, editie 47, 16 december 2018
Categorieën:geloof en leven, liturgie
OMHOOG 
Geef een reactie