Vespers in H. Driekoningenkerk

By Melvin Mackintosh on 26 november 2018 • ( 0 )

Door pater Jan Verboogen SDS –

Het Salvatorkoor van de parochie Paramaribo-Noord werd onlangs benaderd door diaken Guillaume Woei A Jin: ‘Zouden jullie in het kader van de voorbereiding op mijn priesterwijding de vespers kunnen zingen?’ Oorspronkelijk moest dat in de Kathedrale Basiliek gebeuren, maar uiteindelijk werd het Rajpur, de Driekoningenkerk aan de Verlengde Mahonielaan 27. De koorleden hadden daar wel oren naar en vonden het een eer om dit te mogen doen. Een beetje toelichting zal echter geen kwaad kunnen.

Vespers?
Dat betekent eigenlijk een gebedsdienst met een eigen naam. Het woord komt uit het Latijn van vespera, dat avond betekent. Is het nu eigenlijk vesper of vespers? Hoe zit het met de benaming vesperdienst? En met vesperviering? Heeft dat iets met kloosters of abdijen te maken? Nu, de kloosters hebben de vespers zeker niet uitgevonden zoals menigeen denkt. Het is eerder andersom. In kathedralen en kerken werden er altijd al vespers gevierd. Het duidelijkst zie je dat nog in Engeland, waar in kathedralen en kerken dagelijks vespers worden gezongen. De ‘evensong’ behoort in de Anglicaanse Kerk tot de gewone praktijk van een parochie en heeft trouwens prachtige kerkmuziek voortgebracht. Ga maar eens zoeken op Youtube!
Maar nu ter zake. Vespers vieren. Waar gaat het dan om? Een vesperdienst is niet zomaar een dienst. Wij spreken in de liturgie van een vesperdienst wanneer het gaat om een gebedssamenkomst aan het einde van de dag. De vespers maken deel uit van het kerkelijke getijdengebed. Twee elementen spelen daarbij een rol: het gebed en de avond.

What is in a name?
Het is niet denkbeeldig dat deze of gene bij dit alles de schouders ophaalt. Een dergelijke reactie is begrijpelijk, maar niet helemaal terecht. Wie niet weet waar het bij de verschillende liturgische vormen om gaat, is als een gastheer die mensen uitnodigt voor een diner om ze vervolgens een ontbijt voor te zetten. Bij een vesperviering gaat het nu juist om de combinatie van avond en gebed. Daarin onderscheidt een vesperdienst zich van alle andere liturgische vieringen. Deze combinatie bepaalt dan ook de eigen kleur en de eigen sfeer van zo’n avondgebed. ’s Morgens valt het licht anders dan ’s avonds. ’s Morgens zijn wij zelfs anders dan ’s avonds. Een vesperdienst verdient ten volle de naam avondgebed wanneer de avond en het gebed beide de hun toekomende aandacht krijgen. Bij het vallen van de avond wordt God geprezen voor het licht van de voorbije dag. Bij het vallen van de avond bidden de gelovigen dat God hun Zijn licht niet zal onthouden in de komende nacht.

Een vorm van liturgie
Dat betekent dat de liturgische spelregels niet buiten spel worden gezet. Wat altijd en overal van belang is, heeft hier zijn geldingskracht niet verloren. Er moet een goede orde van dienst zijn. De verdeling van de verschillende rollen dient tot haar recht te komen. Niet iedereen gaat immers voor, niet iedereen zingt voor, niet iedereen bespeelt het orgel. En ook: niemand doet dit alles tegelijk. Er zullen ogenblikken zijn waarop wordt gezongen én momenten waarop wordt gezwegen. Een spelregel waaraan zelfs de hemelse liturgie zich niet onttrekt. ‘En toen het Lam het zevende zegel opende, werd het stil in de hemel, wel een half uur lang…’ (Apk. 8.1). Symbolen en riten verdienen aparte aandacht voor de mensen van vlees en bloed die wij zijn. Tijd en ruimte doen zich gelden en vragen erkenning. Liturgie voltrekt zich niet in ijle, onbestemde verten. Liturgie wordt altijd hier en nu gevierd, in deze kerkruimte, op dit moment.

Avondgebed
Hoe ziet de orde van dienst en dan eigenlijk uit? En hoe is de volgorde van de verschillende elementen? We zetten ze voor u op een rijtje. Begonnen wordt met de uitnodiging (het invitatorium), dan zingen we een hymne, in dit geval een avondlied, gevolgd door een tweetal psalmen en een lofzang uit het Nieuwe Testament, de korte schriftlezing, gevolgd door stilte, de antwoordzang (het responsorium), de lofzang van Maria (Magnificat), staande gezongen, zoals bij het evangelie, daarom branden we ook wierook; we bidden de voorbeden en het Onze Vader, afsluiting met gebed, zending en zegen en tot slot trekken we in processie naar de Lourdesgrot buiten de kerk en brengen daar een groet aan Maria met het zingen van het Salve Regina.
U voelt zich aangesproken? Kom dan naar de Heilige Driekoningenkerk op vrijdag 16 november 2018 om 18.00 uur.
De dag die Gij ons gaaft gaat henen,
de duisternis daalt op uw woord;
ons morgenlied klonk U ter ere,
nu wordt onz’ avondzang gehoord. (Jubilate, 491)

OMHOOG Jaargang 62, editie 42, 11 november 2018