Achtergrond van de eerste lezing (Numeri 6: 22-27)

Op deze eerste dag van het nieuwe jaar laat de liturgie de plechtige zegenbede weerklinken die de priesters in de tijden van het Oude Testament uitspraken over Gods volk, en die nog steeds ook in onze tijd vaak plechtig over de mensen wordt uitgesproken in zowel de Joodse synagogen als in de christelijke kerken. De zegenbede bouwt zich op tot het toebidden van vrede. En met het bijbelse begrip “Vrede”, “Shalom” wordt niet slechts de afwezigheid van oorlog en strijd bedoeld, maar een innerlijke harmonie die uiteindelijk pas blijvend de volheid van leven zal betekenen wanneer ze voortkomt uit een persoonlijke verbondenheid met God en het zich één maken met Zijn wil.

Eerste lezing: Numeri 6: 22-27

De Heer sprak tot Mozes: “Zeg aan Aaron en zijn zonen: Als gij de Israëlieten zegent, doe het dan met deze woorden: Moge de Heer u zegenen en u behoeden! Moge de Heer de glans van Zijn gelaat over u spreiden en u genadig zijn! Moge de Heer Zijn gelaat naar u keren en u vrede schenken!” Als zij zo Mijn naam over de Israëlieten uitspreken zal Ik hen zegenen”.

Tussenzang:  Psalm 67

Refrein: God, wees ons barmhartig en zegen ons.

1.  God, wees ons barmhartig en zegen ons,

toon ons het licht van Uw aanschijn,

opdat men op aarde Uw wegen mag kennen,

in alle landen Uw heil.

2. Laat alle naties van vreugde juichen,

omdat Gij de volken rechtvaardig regeert,

van Noord tot Zuid en van Oost tot West,

en alles op aarde bestuurt.

3. Geef dat de volken U eren, o God,

dat alle volken U eren.

God geve ons zo Zijn zegen

dat heel de aarde Hem vreest.

Achtergrond van de tweede lezing: (Galaten 4: 4-7)

De keuze van de tweede lezing heeft te maken met het thema van deze dag, namelijk het Moederschap van Maria. Degene die zij negen maanden in haar schoot heeft mogen dragen en daarna mogen omringen met liefde, vorming en moederlijke nabijheid, was niet een gewone profeet of religieus leider. Paulus plaats haar in deze woorden uit zijn brief aan de Galaten in een wezenlijke relatie met de H.Drieëenheid. God de Vader wordt als eerste genoemd, die “in de volheid van de tijd”, dat wil zeggen toen de Vader reeds alles had voorbereid middels profetieën en voorschaduwingen, Zijn Zoon als Verlosser geboren deed worden uit Maria. Maar Paulus noemt hier ook het werken van de Heilige Geest: die heeft in Maria de menswording van de Zoon bewerkt, maar geeft ook aan elke gelovige mens de gave van het geloof en de gave van het gebed dat de relatie tussen mens en God verdiept. Zo is Maria onlosmakelijk deel van Gods verlossingsplan: zij is de moeder van Zijn Zoon door het werken van de Heilige Geest. Door Gods unieke genade heeft God de Vader Maria vanaf haar onbevlekte ontvangenis in de schoot van haar moeder, de H. Anna, vrijgehouden van de slavernij van de wet en van de zonde, om moeder te kunnen zijn van de Redder der wereld.

Tweede lezing: Galaten 4: 4-7

Toen de volheid van de tijd gekomen was, zond God zijn eigen Zoon, geboren uit een vrouw, geboren onder de wet om ons, slaven van de wet, vrij te maken zodat wij de rang kregen van zonen. En opdat ge zonen zijt heeft God de Geest van zijn Zoon, die “Abba, Vader!” roept, in ons hart gezonden. Ge zijt dus niet langer slaaf maar zoon en als zoon ook erfgenaam en wel door toedoen van God.

Achtergrond van de evangelielezing:  (Lucas 2: 16-21)

Ook de evangelielezing heeft de Kerk gekozen aan de hand van het thema van het Moederschap van Maria. De herders maakten bekend wat hun door de engel over dit kind gezegd was. Hij is de langverwachte Messias, de Redder, de Zoon van God. Maar met de komst van dit kind is ook Zijn moeder een door God uitverkoren persoon. Nooit zal God een mens gebruiken buiten zijn of haar vrije wil en instemming om. Maria’s moederschap is daarom gebaseerd op haar liefde voor God, haar bereidheid om Zijn wil te volgen en zich in te zetten voor datgene wat God van haar vraagt. In haar unieke taken als moeder van Gods Zoon wordt ze ondersteund door de trouwe verbondenheid van Jozef, die net als Maria, zich liet leiden door Gods Woord. 

Evangelie: Lucas 2: 16-21

In die tijd haastten de herders zich naar Bethlehem en vonden Maria en Jozef en het pasgeboren kind, dat in de kribbe lag. Toen ze dit gezien hadden maakten ze bekend wat hun over dit kind gezegd was. Allen die het hoorden stonden verwonderd over hetgeen de herders hun verhaalden. Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf. De herders keerden terug terwijl zij God verheerlijkten en loofden om alles wat zij gehoord en gezien hadden; het was juist zoals hun gezegd was. Toen de acht dagen voorbij waren en men het kind moest besnijden, ontving het de naam Jezus, zoals het door de engel was genoemd voordat het in de moederschoot werd ontvangen.

Overweging:

Ik zou de lezingen van dit hoogfeest van het Moederschap van Maria met u willen overwegen vanuit wat we zonet hoorden in het evangelie:  “…en Maria bewaarde al deze woorden in haar hart”. 

Het met aandacht overwegen en het nemen van tijd om opmerkelijke dingen die je gehoord hebt of die gebeurd zijn echt goed te overdenken, doen een mens groeien in wijsheid en inzichten. Dit zien we bij Maria. Alles wat de herders vertelden over wat de engel hun gezegd had over dit kind, bewaarde Maria in haar hart en overwoog ze bij zichzelf. 

Wat de herders vertelden, was voor haar niet totaal nieuw. Haar eigen leven was negen maanden tevoren ook geheel overhoop gehaald door een verschijning van een engel die gesproken had over de kracht van de Heilige Geest, die haar moeder zou doen worden van de eeuwenlang verwachtte Messias, de Redder. En haar kind, zo had de engel gezegd, moest ze de naam Jezus geven, wat in het Hebreeuws betekent: “God Redt”.

Bij hetgeen de herders allemaal vertelden, zweeg Maria. Ze bewaarde de woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf. Het is niet dat ze haar eigen geheim voor zichzelf wilde houden, maar ze had tijd nodig om alles in rust en in een sfeer van gebed te overdenken. Hoe zou ze anderen kunnen spreken van haar geheim als ze het zelf nog niet kon bevatten?  

Ze nam daarom de tijd om innerlijk te luisteren en nog eens te luisteren naar de woorden die ze gehoord had en naar alles wat haar in de afgelopen tijd was overkomen. Zo ontvouwde de betekenis hiervan zich geleidelijk aan in haar. Zo groeide Maria in begrip en in geloof.

En juist zo groeide Maria ook uit tot de moeder van Gods Zoon. Een moeder die niet alleen Hem heeft gedragen en gebaard, maar die ook in Hem geloofde en Hem vol toewijding volgde, zelfs toen Zijn vrienden Hem in de steek lieten.

Op deze wijze, omdat ze de woorden over haar zoon in haar hart bewaarde en ze steeds weer overwoog bij zichzelf, is Maria degene die ons het dichtst bij Jezus brengt. Haar overwegen van alles wat ze heeft meegemaakt en gehoord, dus haar luisterend hart, brengt ons dichter bij Jezus dan de knapste preek of theologische verhandeling zou kunnen doen.

Deze luisterende, overwegende levenshouding van Maria, kan veel voor ons betekenen, juist voor onze hectische tijd. We staan aan het begin van 2023, een jaar waarin heel veel op ons af zal komen. De oorlog in Ukraine zal nog verdergaande economische gevolgen hebben voor de energie- en transportprijzen over heel de wereld, en die zullen alle andere prijzen verder omhoogstuwen, voor de hele wereld alles duurder maken, en mogelijk ons een economische crisis brengen. De gesprekken over het slavernijverleden zijn aangekondigd in de toespraak van de Nederlandse premier Mark Rutte, maar het zal ongetwijfeld nog voor vele gespannen momenten zorgen en voor menig sterke emotie. Kortom, ook in dit jaar dat voor ons ligt, zal het van groot belang zijn om te leren doen wat Maria zo groots maakt: in ons hart overwegen van wat er op ons afkomt en zo de Heilige Geest de ruimte geven ons tot inzicht en rijpheid te doen uitgroeien.

In onze hectische tijd nemen we echter steeds minder tijd om wat we horen en zien gebeuren, te verwerken. Er is een constante stroom van nieuws dat aan ons voorbijtrekt. Nieuws van dichtbij en van over de hele wereld. We raken gewend aan gruwelijke beelden van verminkte mensen, aan een nooit aflatende stroom van beelden en nieuws over van alles en nog wat. Het kan niet anders of het doet ons gevoel en onze interesse op den duur afstompen. We raken onverschillig doordat er nauwelijks een mening of overtuiging in ons kan rijpen. Nieuws is eigenlijk geen nieuws meer, maar een grijze stroom van gebeurtenissen, indrukken, meningen en informatie die aan ons voorbijtrekt.

Laten we in dit jaar 2023 proberen tijd te nemen voor wat ons werkelijk raakt en dat vervolgens in ons laten doorwerken. Wat raakt ons innerlijk? En wat is de betekenis daarvan voor onszelf? Horen we er een roepstem in? Voelen we er ons door aangesproken tot inzet of betrokken zijn? Wat voor inzichten geeft Gods Woord mij in dit alles? Wat wilt Hij mij leren?

Maria overwoog alles in haar hart: de woorden van Godswege gesproken, de gebeurtenissen, ja, alles wat ze diep in haar wezen had beleefd. Laten wij als gelovigen de tijd nemen om het woord van God in ons hart te bewaren en te overdenken in het licht van ons concrete leven, van wat ons bezighoudt, pijn doet of juist dankbaar stemt, en van wat we maar moeilijk kunnen begrijpen of verwerken. Dan zullen we groeien in wijsheid. Dan zullen we ook de “tekenen van de tijd” verstaan: dat wil zeggen: zien waar en hoe God in de wereld bezig is. Nemen we daarbij Maria als voorbeeld die de woorden bewaarde in haar hart en ze bij zichzelf overwoog.

Een gezegend en voorspoedig nieuwjaar!

Categorieën:geloof en leven

Tags: Esteban Kross, Overwegingen