Op het hoogfeest van Hemelvaart op 9 mei jl. verscheen de bul van paus Franciscus voor het Jubeljaar 2025. De tekst gaat over het thema hoop vanwege het Jubeljaar. Vandaag beginnen wij met een serie artikelen over het jubeljaar en vanzelfsprekend besteden wij ten eerste aandacht aan de bul van de paus. Hieronder een korte weergave van deze 17 pagina’s tellende bul middels een samenvatting van elke paragraaf. Er zijn in totaal 25 paragrafen. De komende weken zullen wij nader ingaan op de oorsprong en betekenis van een jubeljaar en een van de bijzondere aspecten van het jubeljaar, t.w. de aflaat. Hiervoor heeft de paus ook een decreet uitgevaardigd en daar zullen wij ook aandacht aan schenken.
SPES NON CONFUNDIT
De hoop stelt niet teleur
- De bul van paus Franciscus heeft als titel ‘Spes non confundit’: de hoop stelt niet teleur (Romeinen 5, 5). Hoop is de centrale boodschap van het komende Jubeljaar dat, volgens een oude traditie, elke vijfentwintig jaar door de paus wordt uitgeroepen. Het zal worden gevierd door pelgrims die naar Rome zullen reizen en alle anderen die, hoewel ze de stad van de apostelen Petrus en Paulus niet kunnen bezoeken, het Jubeljaar in hun plaatselijke Kerken zullen vieren.
“Iedereen weet wat het is om te hopen. In het hart van ieder mens woont hoop als het verlangen en de verwachting van goede dingen die komen gaan, ondanks het feit dat we niet weten wat de toekomst zal brengen”, schrijft de paus. “Moge het Jubeljaar voor ons allemaal een gelegenheid zijn om vernieuwd te worden in hoop. Gods woord helpt ons om redenen te vinden voor die hoop.” - De tekst verwijst naar Romeinen 5, 1-2.5 die onderstreept dat hoop geworteld is in Gods liefde die door de Heilige Geest in onze harten wordt uitgestort: “De hoop wordt niet teleurgesteld, want Gods liefde is in ons hart uitgestort door de heilige Geest die ons werd geschonken.”
- Hoop wordt geboren uit liefde en in het bijzonder uit de liefde die het offer van Jezus aan het kruis heeft laten zien. Christelijke hoop misleidt niet en stelt niet teleur, omdat deze gegrond is in de zekerheid dat niets of niemand ons ooit kan scheiden van Gods liefde (Romeinen 8, 35.37-39).
- “De apostel Paulus is een realist. Hij weet dat het leven vreugde en verdriet kent, dat liefde op de proef wordt gesteld in beproevingen en dat hoop kan wankelen in het aangezicht van lijden”, schrijft de paus. In Paulus’ visie brengt lijden uithoudingsvermogen, karakter en uiteindelijk hoop voort (Romeinen 5, 3-4). Geduld is volgens de paus hierbij belangrijk. Het is een deugd die nauw verbonden is met hoop, vooral in de snelle wereld van vandaag: “Geduld, een van de vruchten van de Heilige Geest, ondersteunt onze hoop.”
- Het Jubeljaar wordt voorgesteld als een reis van hoop, met elementen van pelgrimage en geestelijke vernieuwing. De paus noemt enkele historische voorbeelden van Jubeljaren (met het eerste Jubeljaar in 1300) en nodigt gelovigen, ook die uit Oosterse Kerken, uit om deel te nemen aan deze reis van geloof en verzoening. Het Jubeljaar wordt gezien als een kans voor spirituele groei, verzoening en solidariteit binnen de Kerk.
- Het Jubeljaar van 2025 is een voortzetting van eerdere Jubeljaren, die belangrijke mijlpalen markeren zoals bij de millenniumwisseling de tweeduizendste geboortedag van Jezus Christus en het Buitengewoon Heilig Jaar van Barmhartigheid in 2015. Het Jubeljaar zal beginnen met de opening van de Heilige Deuren in de Sint-Pietersbasiliek en van Heilige Deuren in andere basilieken in Rome.
- De paus spoort ons aan om tekenen van hoop te zien te midden van de uitdagingen van onze tijd, in navolging van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Hij benadrukt de noodzaak om, ondanks kwaad en geweld, het goede in de wereld te erkennen en spreekt over “de tekenen van de tijd” als “tekenen van hoop”.
- “Het eerste teken van hoop zou het verlangen naar vrede in onze wereld moeten zijn”, aldus de paus. “Moge het Jubeljaar ons eraan herinneren dat zij die vrede stichten ‘kinderen van God’ genoemd zullen worden (Matteüs 5, 9).”
- “Hoopvol naar de toekomst kijken betekent ook enthousiast zijn over het leven en bereid zijn om het te delen”, schrijft hij. De paus verwijst naar dalende geboortecijfers als gevolg van maatschappelijke kwesties en roept op tot een herbevestiging van openheid voor het leven en verantwoordelijk ouderschap.
10-15. De paus benadrukt de rol van personen en gemeenschappen in het bevorderen van hoop door middel van concrete acties. Hij benadrukt de noodzaak van tekenen van hoop in verschillende groepen in de samenleving, bij gevangenen en zieken, jongeren, migranten, ouderen en armen.
16. “Het Jubeljaar herinnert ons eraan dat de vruchten van de aarde niet bestemd zijn voor een paar bevoorrechten, maar voor iedereen. De rijken moeten vrijgevig zijn en hun ogen niet afwenden van hun broeders en zusters in nood”, aldus de paus en hij vraagt rijke landen om schulden van arme landen kwijt te schelden.
17. In deze paragraaf reflecteert de paus op het Jubeljaar en de 1700ste verjaardag van het Eerste Concilie van Nicea (325), een belangrijke gebeurtenis in de christelijke geschiedenis. Hij benadrukt het belang van synodaliteit en eenheid binnen de Kerk vanwege de verkondiging van het Evangelie en de noodzaak voor alle gedoopten om samen te werken als getuigen van tekenen van hoop in de wereld.
18. Paus Franciscus bespreekt de theologische deugd van de hoop in relatie tot geloof en liefde, en benadrukt de centrale rol ervan in het christelijke leven. Hij moedigt gelovigen met de woorden van de apostel Paulus aan zich te verheugen in hoop, lijden te verdragen en te volharden in gebed (Romeinen 12, 12). En hij zegt: “We moeten ‘overvloedig zijn in hoop’ (vgl. Romeinen 15, 13), zodat we geloofwaardig en aantrekkelijk getuigenis kunnen afleggen van het geloof en de liefde die in ons hart wonen.”
19. Wat is de basis van onze hoop? Daarvoor moeten we stilstaan bij “de redenen van onze hoop”, aldus de paus met een verwijzing naar 1 Petrus 3, 15. De paus onderstreept dat de basis van christelijke hoop ligt in de belofte van eeuwig leven. Hij roept op om in vreugdevolle verwachting van Christus’ wederkomst te leven, als een echo van het gebed van de vroege Kerk: “Kom, Heer Jezus!” (Openbaring 22, 20).
20. “De dood en opstanding van Jezus is het hart van ons geloof en de basis van onze hoop”, aldus de paus. “Christus stierf, werd begraven, werd opgewekt en verscheen” (1 Korintiërs 15, 3-5). De paus benadrukt de transformerende kracht van Christus’ dood en verrijzenis, die gelovigen de zekerheid bieden van een nieuw leven na de dood. “De eeuwigheid en het eeuwige leven zijn het doel waarnaar we op onze aardse pelgrimstocht streven (vgl. Romeinen 6, 22)”, schrijft paus Franciscus. “Het meest overtuigende getuigenis van deze hoop wordt geleverd door de martelaren. Standvastig in hun geloof in de opgestane Christus, gaven zij het leven zelf hier beneden op aarde op in plaats van hun Heer te verraden.”
21. “Met Jezus zullen we voorbij deze drempel [van de dood] het eeuwige leven vinden, dat bestaat uit volledige gemeenschap met God terwijl we voor altijd zijn oneindige liefde aanschouwen en erin delen. Alles wat we nu in hoop ervaren, zullen we dan in werkelijkheid zien.” Het ware geluk is liefde die niet teleurstelt en waarvan niets ons ooit kan scheiden, zoals beschreven in de woorden van de apostel Paulus (Romeinen 8, 38-39).
22. “Een andere realiteit die te maken heeft met het eeuwige leven is Gods oordeel, zowel aan het einde van ons individuele leven als aan het einde van de geschiedenis”, schrijft de paus. Hij legt uit dat dit gebaseerd zal zijn op liefde en rechtvaardigheid. Het doel van het oordeel is om ons naar een definitieve ontmoeting met de Heer te leiden en ons te zuiveren van het kwaad dat we hebben gedaan. “Het kwaad dat we hebben gedaan kan niet verborgen blijven; het moet gezuiverd worden om deze definitieve ontmoeting met Gods liefde mogelijk te maken.”
23. Het sacrament van boete en verzoening is een manier om Gods vergeving te ervaren en ons te verzoenen met Hem. “Het sacrament van verzoening is een beslissende, essentiële en fundamentele stap op onze geloofsreis”, schrijft de paus. En hij schrijft over de aflaat die verbonden is aan het Jubeljaar: “We weten uit persoonlijke ervaring dat elke zonde ‘haar sporen nalaat’. Zonde heeft gevolgen, niet alleen uiterlijk in de gevolgen van het kwaad dat we doen, maar ook innerlijk. […] In onze mensheid, zwak en aangetrokken door het kwaad, blijven bepaalde restverschijnselen van de zonde achter. Deze worden weggenomen door de aflaat.”
24. Ten slotte wordt de rol van Maria als Moeder van Hoop besproken, met verwijzing naar haar rol bij de vervulling van Gods beloften en haar troostende aanwezigheid voor gelovigen. “In de Heilige Maagd zien we dat hoop geen naïef optimisme is, maar een genadegave te midden van de realiteit van het leven.”
25. Het Jubeljaar zal een tijd zijn van hernieuwde hoop en vertrouwen, waarbij gelovigen worden aangemoedigd om zich te verankeren in de hoop die voortkomt uit genade. “Het beeld van het anker helpt ons om de stabiliteit en veiligheid te herkennen die we hebben in de onrustige wateren van dit leven, mits we ons aan de Heer Jezus toevertrouwen”, aldus de paus. “Het komende Jubeljaar zal dus een Heilig Jaar zijn dat in het teken staat van de hoop die niet vervaagt, onze hoop op God.”
De paus sluit zijn tekst af met een oproep om getuigen te zijn van deze hoop en te wachten op de komst van de Heer Jezus Christus. “Moge door ons getuigenis de hoop zich verspreiden naar al diegenen die er angstig naar op zoek zijn.”
Bron: http://www.katholiekleven.nl
U kunt de Nederlandse vertaling van de pauselijke bul Spes Non Confundit onder aan het artikel vinden om te downloaden.
Het logo van het jubeljaar

In het logo zijn er vier gestileerde figuren afgebeeld waarmee heel de mensheid uit alle vier hoeken van de aarde wordt gesymboliseerd. Zij omarmen elkaar als teken van solidariteit en broederschap, dat alle volken moet samenbrengen. Opgemerkt moet worden dat de eerste figuur zich vastklampt aan het kruis. De onderliggende golven zijn woelig, waarmee wordt aangegeven dat de pelgrimstocht van het leven niet altijd over kalme wateren gaat. Vaak vragen persoonlijke omstandigheden en wereldgebeurtenissen om een dieper besef van hoop. Daarom is de onderkant van het kruis verlengd en verandert die in een anker, die de beweging van het water domineert. Zoals bekend wordt het anker vaak gehanteerd als metafoor voor hoop. In feite wordt in maritieme jargon het reserve-anker genoemd de ‘hoop anker’ en wordt gebruikt door vaartuigen in noodsituaties om het schip gedurende een storm te stabiliseren.
Ook moet worden opgemerkt dat de tocht van de pelgrim niet individueel is, maar veeleer gemeenschappelijk, met tekenen van een groeiende dynamiek die zich steeds meer richting het kruis voortbeweegt. Het kruis is geenszins statisch, maar zeer zeker ook dynamisch en buigt zich naar de mensheid om die te ontmoeten alsof het hen niet in de steek wil laten maar vooral de zekerheid van zijn aanwezigheid bieden en de geruststelling van de hoop.
Tenslotte is het motto van het jubeljaar 2025 – Pelgrims van hoop – duidelijk zichtbaar in de kleur groen, de kleur van hoop.
Categorieën:BISDOM, geloof en leven
Plaats een reactie