Commentaar op de lezingen van het Hoogfeest van Hemelvaart door pater Esteban Kross (Jaar C)

Achtergrond van de eerste lezing (Handelingen der Apostelen 1: 1-11)

Het belangrijke geschrift “De Handelingen der Apostelen” is het tweede werk dat Lucas schrijft. Het is het vervolg van het evangelie, dat hij eerder had geschreven. Handelingen gaat over de jonge Kerk zoals die na de verrijzenis zich heeft ontplooid, met extra aandacht voor de rol daarin van de twee grote apostelen Petrus en Paulus. Lucas begint met de hemelvaart van Christus. Let maar eens op hoeveel keer Lucas de Heilige Geest noemt in deze passage. Het zal vooral door de Heilige Geest zijn dat Christus de Kerk zal leiden, haar met kracht zal toerusten, de eenheid in de Kerk zal bewaren wanneer de apostelen en alle andere gelovigen zich steeds weer laten leiden door de Heilige Geest. Vanuit de kruisdood en verrijzenis van Christus zal Gods verlossing gaan naar alle volkeren. Heel de Kerk wordt daarom geroepen en toegerust met de Heilige Geest om de Blijde Boodschap onder alle volkeren te doen weerklinken.

Eerste lezing: Handelingen der Apostelen 1: 1-11

Het eerste boek, dat ik geschreven heb, Teófilus, ging over alles wat Jezus gedaan en geleerd heeft tot aan de dag waarop Hij zijn opdracht gaf aan de apostelen die Hij door de Heilige Geest had uitgekozen, en ten hemel werd opgenomen. Na zijn sterven toonde Hij hun met vele bewijzen dat Hij in leven was. Hij verscheen hun gedurende veertig dagen en sprak met hen over het Rijk Gods. Terwijl Hij met hen at, beval Hij hun Jeruzalem niet te verlaten, maar de belofte van de Vader af te wachten, “die gij van Mij vernomen hebt: Johannes doopte met water, maar gij zult over enkele dagen gedoopt worden met de Heilige Geest.” Toen zij eens bijeengekomen waren, stelden zij Hem de vraag: “Heer, gaat Gij in deze tijd voor Israël het koninkrijk herstellen?” Maar Hij gaf hun ten antwoord: “Het komt u niet toe dag en uur te kennen die de Vader in zijn macht heeft vastgesteld. Maar gij zult kracht ontvangen van de Heilige Geest die over u komt om mijn getuigen te zijn in Jeruzalem, in geheel Judea en Samaria en tot het uiteinde van de aarde.” Na deze woorden werd Hij ten aanschouwen van hen omhooggeheven en een wolk onttrok Hem aan hun ogen. Terwijl zij Hem bij zijn hemelvaart gespannen nastaarden, stonden opeens twee mannen in witte gewaden bij hen, die zeiden: “Mannen van Galilea, wat staat ge naar de hemel te kijken? Deze Jezus die van u is weggenomen naar de hemel, zal op dezelfde wijze wederkeren als gij Hem naar de hemel hebt zien gaan.”

Tussenzang:  Psalm 47

Refrein: God stijgt ten troon onder luid gejuich, de Heer met geschal van bazuinen.

1. Alle volkeren, klapt in de handen,

jubelt voor God met blij geroep.

Want groot is de Heer en alom geducht,

een machtig vorst over heel de aarde.

2. God stijgt ten troon onder luid gejuich,

de Heer met geschal van bazuinen.

Zingt nu voor God, laat klinken uw zang,

voor onze koning een loflied!

3. Koning is God over heel de aarde,

zingt dus een psalm voor Hem.

Koning is God over alle naties,

zetelend op zijn heilige troon.

Achtergrond van de tweede lezing (Efesiërs 4: 1-13)

Paulus verbindt in zijn brief aan de Efesiërs hele diepe lessen aan de hemelvaart van Christus. Hier benadrukt Paulus dat wij allen die Christus door het doopsel toebehoren, één Lichaam vormen. Deze eenheid is aan de ene kant een mystieke realiteit omdat de Heilige Geest aan allen in het doopsel gegeven is en de Kerk in al haar verscheidenheid van rassen, maatschappelijke achtergrond, taken en posities, en alle andere verschillen, toch tot eenheid voert. Maar deze eenheid is aan de andere kant een opdracht, die niet altijd gemakkelijk is. Misschien is het juist daarom, dat Paulus zo sterk oproept tot eenheid in deze passage.

Tweede lezing: Efesiërs 4: 1-13

Ik, de gevangene in de Heer, vraag u met aandrang: leidt een leven dat beantwoordt aan de roeping die gij van God ontvangen hebt, in alle deemoed en zachtheid, in lankmoedigheid, liefdevol elkaar verdragend. Beijvert u de eenheid des Geestes te behouden door de band van de vrede: één lichaam en één Geest, zoals gij ook geroepen zijt tot één en dezelfde hoop waarvoor Gods roeping borg staat. Eén Heer, één geloof, één doop. Eén God en Vader van allen, die is boven allen, en met allen, en in allen. Maar aan ieder van ons afzonderlijk is de genade verleend naar de maat van Christus’ gave. Daarom zegt de Schrift: “Hij is opgevaren naar den hoge, Hij heeft gevangenen meegevoerd, Hij heeft gaven gegeven aan de mensen.” Hij is opgestegen: dit betekent dat Hij eerst in de diepte is afgedaald, tot op de aarde. Hij die is neergedaald, is dezelfde die ook is opgestegen, hoog boven alle hemelen, om het heelal te vervullen. Hij heeft ook gaven gegeven: sommigen maakte Hij apostelen, anderen profeten, anderen evangelisten, weer anderen herders en leraars, om de heiligen toe te rusten voor het werk der bediening, tot opbouw van het lichaam van Christus, totdat wij allen tezamen komen tot de eenheid in het geloof en de kennis van Gods Zoon, tot de volmaakte Man, tot de gehele omvang van de volheid van de Christus.

Achtergrond van de evangelielezing:  (Lucas 24: 46-53)

Lucas besluit zijn evangelie met de hemelvaart van Jezus. De Heer spreekt over de missie die Hij de Kerk meegeeft om een krachtige geloofsgemeenschap te zijn die missionair van hart is en die uitgaat en het evangelie aan heel de wereld verkondigt. Jezus geeft aan dat de apostelen in Jeruzalem moeten wachten tot zij zullen zijn toegerust met de kracht van de Heilige Geest. 

Evangelie:  Lucas 24: 46-53

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Zo spreken de Schriften over het lijden en het sterven van de Messias en over zijn verrijzenis uit de doden op de derde dag, over de verkondiging onder alle volkeren, van de bekering en de vergiffenis der zonden in zijn Naam. Te beginnen met Jeruzalem moet gij van dit alles getuigen. Daarom zend Ik tot u wat door mijn Vader beloofd is; blijft dus in de stad totdat gij uit den hoge met kracht zult zijn toegerust.” Nu leidde Hij hen naar buiten tot bij Betanië; Hij hief de handen omhoog en zegende hen. En terwijl Hij hen zegende verwijderde Hij zich van hen en Hij werd ten hemel opgenomen. Zij aanbaden Hem en keerden met grote blijdschap naar Jeruzalem terug. Zij hielden zich voortdurend op in de tempel en zij verheerlijkten God.

Overweging:

Als we vandaag om ons heen kijken, dan zien we een wereld vol verwarring en verdeeldheid. Oorlogen en conflicten: in Oekraïne, het Midden-Oosten en zoveel andere plekken. Polariserende debatten, groeiend wantrouwen tussen mensen. We leven in een tijd waarin het soms lijkt alsof hoop een schaars goed is geworden.

Laten we er daarom vandaag bij stilstaan dat Hemelvaart een gebeuren is dat doortrokken is van een diepe hoop: Jezus, die terugkeert in de heerlijkheid en majesteit bij Zijn Vader in de hemel, zendt ons uit in de kracht van de Heilige Geest en zal altijd met ons zijn, over ons waken, zelfs wanneer wij het soms niet kunnen overzien.

De discipelen stellen vlak voor Jezus’ Hemelvaart een vraag: “Heer, zult U in deze tijd voor Israël het koninkrijk herstellen?” Het is een begrijpelijke vraag. Ze verwachten een politieke, maatschappelijk omwenteling in hun land, dat zo vernederd en onderdrukt werd door de Romeinen. Jezus wijst hen niet af, maar wel corrigeert Hij hun focus. Het gaat niet om wanneer en hoe, maar wat zij zelf vanaf nu moeten doen.

“Jullie zullen kracht ontvangen wanneer de Heilige Geest over jullie komt, en jullie zullen mijn getuigen zijn…” Met andere woorden: wacht niet op een ideale wereld. Wacht niet tot alles opgelost is. Wees nu Mijn getuigen, te midden van de gebrokenheid.

Onze nieuwe Paus Leo XIV zei tijdens zijn preek van zijn officiële inauguratie op 18 mei op het St.Pietersplein: “In onze tijd zien we nog steeds te veel verdeeldheid, te veel wonden veroorzaakt door haat, geweld, vooroordelen, angst voor verschil, en een economisch paradigma dat de hulpbronnen van de aarde uitbuit en de allerarmsten marginaliseert. Van mijn kant hoop ik een klein zuurdesem te mogen zijn van eenheid, gemeenschap en broederschap in de wereld. Ik wil met nederigheid en vreugde tegen de wereld zeggen: Kijk naar Christus! Kom dichter bij Hem! Verwelkom zijn woord dat verlicht en troost! Luister naar zijn aanbod van liefde en word zijn ene familie: in de ene Christus zijn we één. Dit is de weg die we samen moeten volgen, onderling, maar ook met onze christelijke zusterkerken, met hen die andere religieuze paden bewandelen, met hen die op zoek zijn naar God, met alle vrouwen en mannen van goede wil, om een nieuwe wereld te bouwen waar vrede heerst!”

We leven in een wereld die snakt naar hoop, naar echtheid, naar genade. Veel mensen zijn moe van het geruzie, moe van spanningen, wantrouwen en veroordelen, moe van het constante gevoel van onveiligheid en onzekerheid. Wat als wij als Kerk een gemeenschap van hoop zouden zijn? Geen perfecte mensen, maar mensen die geraakt zijn door de liefde van Jezus en die proberen die liefde waar te maken en concreet door te geven.

Jezus zegt dan tot de leerlingen en tot gelovigen van alle eeuwen: “Jullie zullen Mijn getuigen zijn.” Dat is een belofte én een opdracht. Een getuige vertelt wat hij of zij heeft gezien en meegemaakt. Een getuige spreekt uit ervaring. En dat geldt ook voor ons. Als wij de liefde van Jezus kennen, als wij Zijn vergeving, zijn trouw, zijn nabijheid hebben ervaren – dan mogen we daarvan getuigen. In woorden, maar ook in daden. In je buurt, op je werk, in gesprekken, in het ondersteunen van mensen in nood. In het kiezen voor rechtvaardigheid, voor barmhartigheid, voor eenvoud. In het zijn van een betrouwbare collega, een warme buur, een luisterend oor. Getuige zijn wordt dan een vorm van evangeliseren: leven in de stijl van Jezus, zichtbaar en eerlijk. In een wereld die verdeeld is door angst, kunnen wij mensen zijn die gedreven worden door liefde.

Zoals Paus Leo dat nu steeds benadrukt, zal de Kerk een krachtige getuige zijn in de wereld als de Kerk streeft naar innerlijke eenheid. Een eenheid waaraan je steeds moet werken, maar waarvan een grote inspiratie uitgaat. Ook Paulus riep in de tweede lezing op tot eenheid in de Kerk. We hoorden Paulus zeggen: Ik, de gevangene in de Heer, vraag u met aandrang: leidt een leven dat beantwoordt aan de roeping die gij van God ontvangen hebt, in alle deemoed en zachtheid, in lankmoedigheid, liefdevol elkaar verdragend. Beijvert u de eenheid des Geestes te behouden door de band van de vrede: één lichaam en één Geest, zoals gij ook geroepen zijt tot één en dezelfde hoop waarvoor Gods roeping borg staat. Eén Heer, één geloof, één doop. Eén God en Vader van allen, die is boven allen, en met allen, en in allen”

Jezus vraagt de leerlingen niet om op eigen kracht getuigen te zijn. Hij belooft de kracht van de Heilige Geest. Dat is juist zo belangrijk, want de Heilige Geest maakt ons moedig, zachtmoedig, en volhardend. Hij schenkt ons wijsheid, inzicht en kracht. Als we ons openstellen voor de Geest, zal Hij ons leiden.

Tot slotte: de twee mannen in witte kleren – de engelen – zeggen tegen de leerlingen: “Deze Jezus, die uit uw midden opgenomen is naar de hemel, zal op dezelfde wijze terugkomen…”

Hemelvaart is dus niet het einde van het verhaal. Het is de belofte van een toekomst: Jezus zal terugkomen. Hij zal alle dingen nieuw maken. Oorlog zal eens ophouden, tranen zullen worden afgewist, gerechtigheid zal stromen als een rivier.

Wij leven tussen Hemelvaart en wederkomst. In die tussentijd zijn wij geroepen om te leven als hoopvolle mensen, als ambassadeurs van dat komende Koninkrijk. Hemelvaart roept ons op om niet passief te blijven staren naar de hemel, maar om in beweging te komen. Niet vanuit angst, maar vanuit hoop. Niet om de wereld te veroordelen, maar om haar lief te hebben zoals Jezus haar liefheeft. Laten wij als Kerk niet opgaan in interne verdeeldheid, maar gericht blijven op de missie, niet leven in moedeloosheid, maar in de kracht van de Geest. Laten we getuigen – met woorden én met daden. Want Hij die ten hemel is gevaren, Hij is onze Koning, onze Hoop. Laten wij ernaar blijven streven pelgrims van hoop te zijn, mensen die leven vanuit hoop van Christus, onze levende Heer.



Categorieën:geloof en leven

Tags: ,

Plaats een reactie