Achtergrond van de eerste lezing (Maleachi 3: 1-4)
Deze profetie van de profeet Maleachi kondigt Gods Messias aan. De Messias zal thuis zijn in de tempel, waar God heel bijzonder woont onder de mensen. De Messias zal de vervulling zijn van de diepste verlangens van het mensenhart. Maar Hij zal wel van de mensen bekering vragen: een zuivering van onze innerlijke motivaties, van ons denken en ons doen. Zoals goud en zilver in de hitte van vuur gezuiverd worden, zo zal de Messias dat ook van ons vragen. Maar Hij brengt een hernieuwde verbondenheid met God, nieuw leven en hoop.
Eerste lezing: Maleachi 3: 1-4
Dit zegt de Heer God: “Ik zend mijn gezant voor Mij uit om voor Mij de weg te banen. En aanstonds treedt dan de Heer zijn heiligdom binnen, de Heer die gij zoekt, de engel van het verbond, naar wie gij verlangend uitziet. Let op, Hij komt, zegt de Heer van de hemelmachten. Maar wie kan de dag van zijn komst verdragen? Wie zal er staande blijven wanneer Hij verschijnt? Want Hij is als het vuur van de smelter, als het loog van de blekers. Hij zet zich neer om het zilver te smelten en te zuiveren, om de levieten te zuiveren en hen, als goud en zilver, te louteren, zodat zij de Heer weer op de vereiste wijze offergaven kunnen brengen. Dan zal het offer van Juda en Jeruzalem de Heer weer behagen, zoals in het verleden, in de voorbije jaren”.
Tussenzang: Psalm 24
Refrein: Wie is deze Koning der glorie? De Heer is de Koning der glorie!
1. Poorten, heft uw kroonlijsten op, gaat open, aloude deuren: de Koning der glorie moet binnengaan.
2. Wie is deze Koning der glorie? De Heer, de sterke, de machtige, de Heer, de held in de strijd.
3. Poorten, heft uw kroonlijsten op, gaat open, aloude deuren: de Koning der glorie moet binnengaan.
4. Wie is deze Koning der glorie? De Heer van de hemelse machten, Hij is de Koning der glorie.
Achtergrond van de tweede lezing (Hebreeën 2: 14-28)
De schrijver van de brief aan de Hebreeën noemt Jezus “de ware Hogepriester”. Jezus heeft met Zijn menswording in de schoot van Maria de vervulling ingezet van alles waar het bij het bijbelse, joodse hogepriesterschap ten diepste om gaat: God zoeken en aanbidden door zuivere eredienst, een herder zijn die in alles zich diep verbonden toont met zijn volk, en een middelaar zijn van liefde en hoop tussen God en de mensen. En het is in het mysterie van het kruis dat Jezus dan onze eeuwige Hogepriester is.
Tweede lezing: Hebreeën 2: 14-28
Broeders en zusters, De kinderen van één familie hebben deel aan hetzelfde vlees en bloed; daarom heeft Jezus ons bestaan willen delen, om door zijn dood de vorst van de dood, de duivel, te onttronen en om hen te bevrijden, die door de vrees voor de dood heel hun leven aan onvrijheid onderworpen waren. Want het zijn niet de engelen wier lot Hij zich aantrekt maar de nakomelingen van Abraham. Vandaar dat Hij in alles aan zijn broeders gelijk moest worden, om als een medelijdend en getrouw hogepriester hun belangen bij God te behartigen en de zonden van het volk uit te boeten. Omdat Hij zelf de proef van het lijden doorstaan heeft, kan Hij allen helpen die beproefd worden.
Achtergrond van de evangelielezing: (Lucas 2: 22-40)
Lucas schrijft in de inleiding van zijn evangelie dat hij heel veel over Jezus heeft vernomen door ooggetuigen. De jonge Kerk gaf in haar vroege geschriften aan dat hij ook Maria heeft opgezocht en van haar veel gehoord heeft over Jezus, over Zijn geboorte en jeugd, en over wie Hij is. Wellicht doelt Lucas daarop wanneer hij over haar schrijft: “Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf” (Lc. 2:19). Zo kan Lucas ons vertellen over een heel markant en cruciaal gebeuren aan het begon van Jezus’ leven.
Evangelie: Lucas 2: 22-40
Toen de tijd aanbrak waarop Maria en het kind volgens de Wet van Mozes gereinigd moesten worden, brachten zijn ouders Jezus naar Jeruzalem om Hem aan de Heer op te dragen, volgens het voorschrift van de Wet des Heren: elke eerstgeborene van het mannelijk geslacht moet aan de Heer worden toegeheiligd, en om volgens de bepalingen van de Wet des Heren een offer te brengen, namelijk een koppel tortels of twee jonge duiven. Nu leefde er in Jeruzalem een zekere Simeon, een wetgetrouw en vroom man die Israëls vertroosting verwachtte, en de heilige Geest rustte op hem. Hij had een godsspraak ontvangen van de heilige Geest dat de dood hem niet zou treffen voordat hij de Gezalfde des Heren zou hebben aanschouwd. Door de Geest gedreven was hij naar de tempel gekomen.Toen de ouders het kind Jezus daar binnenbrachten om aan Hem het voorschrift der Wet te vervullen, nam Simeon het kind in zijn armen en verkondigde Gods lof met de woorden: “Uw dienaar laat Gij, Heer, nu naar uw woord in vrede gaan: mijn ogen hebben thans uw Heil aanschouwd dat Gij voor alle volken hebt bereid; een licht dat voor de heidenen straalt, een glorie voor uw volk Israël”. Zijn vader en moeder stonden verbaasd over wat van Hem gezegd werd. Daarop sprak Simeon over hen een zegen uit en hij zei tot Maria, zijn moeder: “Zie, dit kind is bestemd tot val of opstanding van velen in Israël, tot een teken dat weersproken wordt, opdat de gezindheid van vele harten openbaar moge worden; en uw eigen ziel zei door een zwaard worden doorboord”. Er was ook een profetes, Hanna, een dochter van Fanuël, uit de stam van Aser. Zij was hoogbejaard en na haar jeugd had zij zeven jaren met haar man geleefd. Nu was zij een weduwe van vierentachtig jaar. Ze verbleef voortdurend in de tempel en diende God dag en nacht door vasten en gebed. Op dit ogenblik kwam zij naderbij, dankte God en sprak over het kind tot allen die de bevrijding van Jeruzalem verwachtten. Toen de ouders van Jezus alle voorschriften van de Wet des Heren vervuld hadden keerden zij naar Galilea, naar hun stad Nazaret terug. Het kind groeide op en nam toe in krachten; en werd vervuld van wijsheid en de genade Gods rustte op Hem.
Overweging
Deze kerkelijke feestdag brengt ons naar een belangrijk moment in het leven van de heilige familie: Jozef en Maria, met het kind Jezus. Het is nu veertig dagen na Jezus’ geboorte en het kind Jezus wordt door Maria en Jozef in de tempel aan God toegewijd, aan God opgedragen. Lucas benadrukt het feit dat Maria en Jozef heel trouw en devoot leefden naar Gods Wet, de Joodse Tora, zoals we die in boeken als Numeri, Levicitus en Deuterenomium vinden. Het Joodse religieuze ritueel waarvoor ze naar de tempel van Jeruzalem gekomen zijn, was gebaseerd op wetten uit deze bijbelse boeken die als uiteindelijk doel hadden om in gemeenschap met God te leven.
Lucas verwijst naar twee verschillende bijbelse wetten. De eerste is een religieuze bepaling uit Exodus hoofdstuk 13, waar de dankbaarheid en het gelovige respect voor God als Schepper en Grond van al wat er is, zich uitdrukte in het aan Hem toewijden van elk eerstgeboren schaap, rund of geit, maar ook elke eerstgeboren zoon. De eerstgeborenen onder je vee moest je als een dankoffer opdragen aan God. Je zou het niet verkopen of voor jezelf gebruiken, nee, je droeg elke eerstgeborene van je vee als een slachtoffer op aan God omdat alle leven bij Hem zijn oorsprong vindt en door Hem gegeven wordt. Als er een eerstgeboren zoon geboren werd, droeg je die natuurlijk niet als een brandoffer op, maar droeg je in zijn plaats een lam als dankoffer op. Dit wordt in het boek Exodus het ‘vrijkopen’ van de eerstgeboren zoon genoemd.
Lucas verwijst ook naar een tweede religieuze bepaling die Maria en Jozef trouw onderhielden en die staat in het boek Leviticus hoofstuk 12. Hier gaat het om de moeder die onlangs bevallen is. Bij elke bevalling is er nieuw leven en vloeit er bloed. En beide realiteiten hebben heel intiem met God van doen: nieuw leven en bloed. Dit heel dicht nabijkomen door de vrouw bij wat echt van God is, maakte dat de moeder in deze bijbelse wet een aantal dagen niet in aanraking mocht komen met een aantal zaken en niet naar de tempel of de synagoge mocht gaan. Veertig dagen na de geboorte van een zoon, en tachtig dagen na de geboorte van een meisje, moest de moeder dan door de priesters een reinigingsoffer aan de Heer laten opdragen. Dat kon een lam zijn, of als ze zich dat financieel niet kon veroorloven, een koppel duiven. Met dat offer werd de overgang gemarkeerd van die bijzondere staat van wat ook rituele onreinheid werd genoemd, maar dan niet veroorzaakt door zonde of morele overtredingen maar door die nabijheid tot bloed en nieuw leven, naar de gewone staat van het dagelijks bestaan.
Maria en Jozef leven dus trouw naar de Wet van Mozes. Ze doen dat in relatieve armoede. Als timmerman behoorde Jozef niet tot de allerarmsten van de samenleving van die tijd, maar ze waren toch zo financieel kwetsbaar dat ze niet een lam hoefden op te dragen, maar een koppel duiven.
Daar op het tempelplein is er dan de aanwezigheid van deze twee bijzondere personen: Simeon en Hanna.
Simeon wordt door Lucas beschreven als “een wetgetrouw en vroom man die Israëls vertroosting verwachtte”. Dat betekent dus dat Simeon trouw leefde naar Gods Wet zoals het Joodse volk die van Mozes gekregen had en dat hij gelovig uitkeek naar de vervulling van de profetieën van Gods Woord. Simeon draagt een groot verlangen met zich mee. Aan hem is geopenbaard dat hij niet zou sterven voordat hij de Messias zou hebben gezien. Weet u wat de Hebreeuwse naam Simeon betekent? Simeon betekent: “God heeft geluisterd”. Was dat gewoon toeval? Wanneer hij op het tempelplein het kindje Jezus in zijn armen mag houden, ervaart hij dat God luistert, dat God zijn verlangen heeft verhoord. Deze oude man noemt de kleine Jezus als degene die de messiaanse profetieën zal vervullen. En hier al horen we die bijzondere woorden, Simeon ingegeven door de Heilige Geest, dat dit Kind niet alleen een glorie is voor het volk Israël, omdat Hij de Messias is waar Israël al zovele eeuwen op had gewacht, maar Simeon noemt Jezus ook een Licht dat straalt over alle volkeren. Vervuld van de Heilige Geest geeft hij wel aan dat er zowel velen zullen zijn die Jezus zullen volgen en zo verrijzenis en eeuwig leven zullen vinden, maar dat anderen Hem zullen afwijzen en voor hen zal Jezus “een teken dat weersproken wordt” zijn.
Dan keert Simeon zich tot Maria en spreekt over haar ook een indrukwekkende profetie uit. Zij zal voor altijd zo wezenlijk verbonden zijn met Gods Messias, dat zij ook zal moeten delen in wat er aan lijden, tegenstand en afwijzing voor dit nu nog kleine kindje in het verschiet ligt. Over het Kind en Zijn moeder valt al even de schaduw van het kruis. Simeons profetie spreekt over een zwaard van lijden dat door Maria’s hart zal gaan.
Dit alles heeft een hele diepe betekenis. Want laten we een moment onszelf even afvragen: wanneer zal Jezus werkelijk aan de Vader worden toegewijd en zal Hij zichzelf als een offerlam geheel en al geven: als het Lam dat de strikken van zondenschuld en de machten der duisternis overwint en als een Licht zal stralen over de volkeren? Dat is aan het kruis. Op het kruis wordt er niet, zoals op deze dag, in plaats van Hem een offer opgedragen aan de Vader. Op het kruis zal Hij zelf het offer zijn. Aan het kruis zal het mysterie van goddelijke liefde alles volbrengen en nieuw leven, vergeving en verzoening brengen. En daar onder het kruis zal Maria staan. Zij zal de hemelse Vader trouw zijn en haar eens gegeven woord trouw blijven: “Zie de dienstmaagd des Heren, mij geschiede naar Uw woord”. En zij zal haar Zoon met al haar moederliefde ondersteunen en nabij zijn. Een zwaard zal haar onbevlekte hart doorboren, maar dat is wat echte liefde doet: liefde geeft, het koestert, het is naar buiten gericht met de innerlijke kracht en hoop die echte liefde maakt tot een oerkracht.
Dit Jubeljaar 2025 viert de verlossing in Jezus, wilt ons hart richten op Jezus, wilt ons steeds weer verbinden met Jezus. Het Jubeljaar vraagt aan elk van ons: waar verlangen wij naar? Wat zijn onze wensen in dit leven? Wanneer we daar in alle rust over nadenken, komen er waarschijnlijk een heleboel dingen naar boven: dat het goed mag gaan met onze geliefden, met onze kinderen, kleinkinderen, met allen die ons dierbaar zijn en met onszelf ook. Dat we redelijk gezond mogen blijven. Dat we er samen zorg voor dragen dat ons klimaat niet verder verslechterd. Dat het eindelijk goed mag gaan met Suriname, na alle ellende, alle gemiste kansen en achteruitgang van de afgelopen decennia. Dat de vrede in onze wereld toch eindelijk werkelijkheid mag worden en er een eerlijkere verdeling van de welvaart komt. Er zijn tegenwoordig best veel mensen die cynisch zijn ge worden, zich verwijderd hebben van het geloof van hun jeugdjaren en leven vanuit de houding van maar niet teveel verlangen, van de realiteit onder ogen zien, en proberen er maar het beste van maken.
Dit feest reikt ons bij dit alles een diep verlangen aan dat uiteindelijk het verlangen is naar God. Het verlangen naar God sprak in het afreizen naar Jeruzalem door Maria en Jozef, om daar op het tempelplein trouw de offers te laten brengen die uiting gaven aan hun dankbaarheid aan de God van alle leven en van hun zoeken naar het houvast dat de Eeuwige is temidden van wat vergankelijk is en onbestendig. Het verlangen naar God sprak in de harten van Simeon en Hanna, die in dit kleine Kind van slechts veertig dagen oud de vervulling zagen van de diepste verlangens die in de eeuwen gesproken en gefluisterd zijn en opgetekend staan in de Heilige Schrift. Maar Simeon herinnert ons ook eraan dat dit verlangen ook keuzes van ons vraagt. Geregeld zal ook door ons hart een zwaard gaan van verdriet of van grote onzekerheid, of van lijden en pijn. Of een zwaard van afwijzing als gevolg van het volgen van de weg van Jezus, en van de waarden en normen waar Hij voor staat. Het bestaan kent strijd. Maar het bestaan kent ook vreugde en hele fijne momenten, waarbij er al iets straalt van het licht van de hoop die geen einde kent. Laten wij in dit Jubeljaar geregeld tijd maken voor bezinning en verstilling, om stil te staan bij de diepste verlangens die in ons leven en die te verbinden met Jezus, die het Licht is en de bron van hoop en leven.
Categorieën:geloof en leven
OMHOOG 
Plaats een reactie