Commentaar op de lezingen van het Feest van de Heilige Familie (Jaar B) door pater Esteban Kross

Het boek Ecclesiasticus werd aan het einde van de tweede eeuw vóór Christus geschreven. In een Griekse omgeving verkondigt de bijbelse schrijver voor de Joodse geloofsgenoten de oude bijbelse traditie, het geloof en de levenswijze overeenkomstig Gods openbaring. Zo vertaalt hij Gods gebod van de liefde door naar het gezinsleven. Een hecht liefdevol gezinsleven is een veilige plek voor de kinderen om in op te groeien in een sfeer van geloof, goedheid en bijbelse waarden en normen.

Eerste lezing: Ecclesiasticus 3: 2-6, 12-14

De Heer heeft een vader aangesteld over de kinderen; en de moeder recht gegeven over haar zonen. Wie zijn vader eerbiedigt krijgt vergiffenis van zonden en als iemand die schatten verzamelt is hij die zijn moeder eert. Wie zijn vader eert, beleeft vreugde aan zijn kinderen, en wanneer hij bidt wordt hij verhoord, Wie zijn vader eert zal een lang leven genieten en wie zijn vader gehoorzaamt verkwikt het hart van zijn moeder. Wie de Heer vreest, eert zijn ouders en zal zijn meesters dienen die hem hadden voortgebracht. Medelijden met uw vader zal niet worden vergeten, anders dan de zonden bouwt zij uw huis op. Op de dag dat gij in nood zijt wordt aan u gedacht; als sneeuw voor de zon smelten uw zonden weg. Als een godslasteraar is hij die zijn vader in de steek laat, en door de Heer vervloekt is hij die zijn moeder verbittert. Kind, als gij iets doet, doe het dan deemoedig.

Tussenzang:  Psalm 128

Refrein: GELUKKIG DIE GODVREZEND ZIJT

1. Gelukkig die Godvrezend zijt,

de weg des Heren gaat.

Ge zult de vrucht van eigen arbeid eten,

tevreden en voorspoedig zult ge zijn!

2. Uw vrouw daarbinnen in uw huis

is als een rijkbeladen wijnstok.

En als olijftakken rond de stam,

zo staan uw zonen om uw tafel.

3. Ja, zo wordt elke man gezegend

die eer geeft aan de Heer.

Moogt gij Jeruzalem welvarend zien

zolang uw dagen duren.

Achtergrond van de tweede lezing: (Kolossenzen 3: 12-21)

De context van de tweede lezing is een nadenken over het grote geheim van Christus, Gods Zoon die ons verlost heeft en die met ons door dit aardse bestaan gaat als de levende Heer die over ons waakt. Dit besef doet ons aanvoelen dat onze gelovige band met de Heer ons moet vormen in wat wij wel en wat wij niet doen, hoe wij inhoud geven aan ons gezinsleven, aan ons dagelijks gedrag, en aan onze prioriteiten in het leven van iedere dag. Ons leven en ons omgaan met anderen zal steeds dieper doortrokken zijn van de liefde en de woorden van Christus onze Heer.

Tweede lezing: Kolossenzen 3: 12-21

Broeders en zusters, bekleedt u dan, als Gods heilige en geliefde uitverkorenen met tedere ontferming, goedheid, deemoed, zachtheid en geduld. Verdraagt elkander en vergeeft elkander als de een tegen de ander een grief heeft. Zoals de Heer u vergeven heeft zo moet ook gij vergeven. Voegt bij dit alles de liefde als de band der volmaaktheid. En laat de vrede van Christus heersen in uw hart; daartoe zijt gij immers geroepen, als leden van een lichaam. En weest dankbaar. Het woord van Christus moge in volle rijkdom onder u wonen. Leert en vermaant elkander met alle wijsheid. Zingt voor God met een dankbaar hart psalmen, hymnen en liederen, ingegeven door de Geest. En al wat gij doet in woord of werk doet alles in de naam van Jezus de Heer, God de Vader dankend door Hem. Vrouwen, weest uw man onderdanig, zoals het christenen betaamt. Mannen, hebt uw vrouw lief en weest niet humeurig tegen haar. Kinderen, gehoorzaamt uw ouders in alles, want dit is de Heer welgevallig. Vaders, tergt uw kinderen niet, opdat zij de moed niet verliezen.

Achtergrond van de evangelielezing:  (Lucas 2: 1-14)

Op dit feest van de Heilige Familie leest de Kerk wat Lucas getuigt van het prille begin van het gezinsleven van Jozef en Maria, met het Kind Jezus. Er is geloof en onderlinge liefde, maar tevens wordt de grote betekenis van dit Kind al aangeduid. Hij zal redding en verlossing brengen, maar omdat de mensen hierbij deelgenoten moeten zijn, keuzes zullen moeten maken om zich –waar nodig- af te keren van het kwaad en hun leven hernieuwd te richten op God, zullen lang niet allen dat doen. Daarom zullen er ook spanningen zijn in het aanvaarden of afwijzen van Christus. En ook het mysterie van het duister zal zich verzetten om ruimte te maken voor het ware Licht dat met de geboorte te Bethlehem in de wereld gekomen is.

Evangelie: Lucas 2: 1-14

Toen de tijd aanbrak waarop Maria en het kind volgens de Wet van Mozes gereinigd moesten worden, brachten zijn ouders Jezus naar Jeruzalem om Hem aan de Heer op te dragen, volgens het voorschrift van de Wet des Heren: elke eerstgeborene van het mannelijk geslacht moet aan de Heer worden toegeheiligd, en om volgens de bepaling van de Wet des Heren een offer te brengen, namelijk een koppel tortels of twee jonge duiven. Nu leefde er in Jeruzalem een zekere Simeon, een wetgetrouw en vroom man die Israëls vertroosting verwachtte, en de heilige Geest rustte op hem. Hij had een godsspraak ontvangen van de heilige Geest dat de dood hem niet zou treffen voordat hij de Gezalfde des Heren zou hebben aanschouwd. Door de Geest gedreven was hij naar de tempel gekomen. Toen de ouders het kind Jezus daar binnenbrachten om aan Hem het voorschrift der Wet te vervullen, nam ook hij het kind in zijn armen en verkondigde Gods lof met de woorden: “Uw dienaar laat gij, Heer, nu naar uw woord in vrede gaan: mijn ogen hebben thans uw Heil aanschouwd dat Gij voor alle volken hebt bereid; een licht dat voor de heidenen straalt, een glorie voor uw volk Israël.” Zijn vader en moeder stonden verbaasd over wat van Hem gezegd werd. Daarop sprak Simeon over hen een zegen uit en hij zei tot Maria, zijn moeder: “Zie, dit kind is bestemd tot val of opstanding van velen in Israël, tot een teken dat weersproken wordt, opdat de gezindheid van vele harten openbaar moge worden; en uw eigen ziel zal door een zwaard worden doorboord.” Er was ook een profetes, Hanna, een dochter van Fanuel, uit de stam van Aser. Zij was hoogbejaard en na haar jeugd had zij zeven jaren met haar man geleefd. Nu was zij een weduwe van vierentachtig jaar. Ze verbleef voortdurend in de tempel en diende God dag en nacht door vasten en gebed. Op dit ogenblik kwam zij naderbij, dankte God en sprak over het kind tot allen die de bevrijding van Jeruzalem verwachtten. Toen zij alle voorschriften van de Wet des Heren vervuld hadden keerden zij naar Galilea, naar hun stad Nazaret terug. Het kind groeide op en nam toe in krachten; het werd vervuld van wijsheid en de genade Gods rustte op Hem.

Overweging:

Misschien beseffen we het te weinig, maar het Feest van de Heilige Familie is een heel belangrijk feest. Het legt immers de nadruk op het gezin. Jezus is niet alleen de Zoon van God, maar Hij was ook een mensenkind, het kind van Maria. God is niet als een onaantastbare en almachtige volwassen heerser onder de mensen gekomen, maar als een kwetsbaar kind. Om naar volwassenheid te groeien, had Gods Zoon de hulp, bescherming en vorming  van ouders nodig. Anders was Hij als kind verloren geweest.

En zo kennen we meteen de onvervangbare waarde van een gezin als de plaats waar kinderen naar volwassenheid groeien. Het gezin is de plek waar mensen zichzelf mogen en kunnen zijn, waar samen gelachen en gehuild wordt, waar gepraat en geluisterd wordt, waar levenswijsheid, wordt doorgegeven, en waar er vooral liefde, geduld en vrede moeten zijn, die de basis vormen van ons menszijn.

Vandaag zien we wellicht meer dan ooit tevoren wat er gebeurt als die liefdevolle ouderlijke hulp ontbreekt. We zien via de media hoe in de sloppenwijken en in heel veel steden in Afrika, Azië en Latijns-Amerika er honderdduizenden kinderen wonen op straat, onder bruggen, en op vuilnisbelten. Ze moeten leven van wat ze krijgen, bedelen of stelen. Maar ook in Suriname zijn er veel kinderen die huiselijk geweld ondervinden, die door veel snauwen en ruwe woorden onzeker worden, en die vaak lichamelijke klappen of psychische vernederende situaties te incasseren krijgen. Mgr. Choennie heeft er rond de vieringen van kerstmis heel helder aan heel de Surinaamse bevolking de aandacht voor gevraagd. Vele kinderen raken al op hele jonge leeftijd innerlijk beschadigd hierdoor, weten niet wat liefde is, ze weten niet wat zorg is, ze weten niet wat echte tederheid is. En ze weten ook niet waar en bij wie ze met hun problemen terecht kunnen.

Vele ouders van kinderen gaan helaas na een tijd van veel spanningen en verwijten of woede uit elkaar. Er zijn geregeld vaders of moeders die uit het leven van hun kinderen verdwijnen, er zijn kinderen die in hun jeugd veel onzekerheid ervaren door verbaal geweld, incest of sexueel molest, of andere moeilijke situaties die veel schade achterlieten in hun persoon. Maar we weten dat alle kinderen grote behoefte hebben aan liefde, aandacht en ondersteuning.

Een ongekend belangrijke band voor een gezin, is het geloof. Ons geloof in Jezus kan zoveel betekenen binnen in een familie. In Zijn woorden vinden we de kracht om door momenten van spanningen heen te komen. In Zijn aanwezigheid vinden wij troost wanneer er verdriet of tegenslag is binnen het gezin. Hij groeide op in een gezin zoals het onze, en Hij houdt ons liefde en vrede voor, goedheid en geduld, eerlijkheid, dankbaarheid en vergeving. Dingen die onontbeerlijk zijn in een gezin.

Wij vinden zelf innerlijke veerkracht en creativiteit ten aanzien van ons concrete gezinsleven bij die bron. Wij vinden bij die bron ook het ideaal voor het huwelijk als een krachtige roeping om in het concrete leven als man en vrouw samen het goede op te bouwen, elkaar aan te vullen en elkaar te ondersteunen in de verschillende fasen van het leven. Het huwelijk is ook voor onze Surinaamse samenleving van groot belang. Surinaamse mannen en vrouwen zijn door de Heer geroepen om ondanks de tekorten van de partner en die van jezelf, en ondanks de kanten van de relatie die je eigenlijk graag anders had gezien, je toch met goedheid en geduld dat leven  samen als koppel fijn en warm houdt. Echtparen die in het gezinsleven bij alle ups en downs, toch steeds weer de liefde en de geborgenheid centraal weten te stellen, en die met geduld en vergeving duurzaam in rust en eenheid met elkaar leven, zijn een grote zegen voor de Surinaamse maatschappij. We weten dat voor velen hun leven niet verloopt volgens die roeping van het huwelijk, en we ondersteunen met solidariteit en betrokkenheid allen die als alleenstaande moeders of in anderszins onvolledige omstandigheden hun gezinsleven leiden.

Misschien mogen we daarom zeggen dat het voorbeeld van de Heilige Familie ons allen oproept om in dat onvolmaakte gezinsleven van mensen met sterke en minder sterke kanten, de liefde steeds weer na te leven, en voelbaar en ervaarbaar te maken. Moge God ons daartoede wijsheid en de innerlijke kracht schenken. Amen.

Categorieën:geloof en leven